Dom Seniora “Caritas” w Sopoćkinie

– rozmowa z ks. Romanem Raczko, dyrektorem diecezjalnego CARITASU diecezji grodzieńskiej

– Jak będzie wygłądała Wasza nowa placówka dla seniorów?

– Dom Seniora Caritas będzie placówką komfortową dla około 45-50 pensjonariuszy. Będzie też spełniał wszystkie wymogi sanitarne oraz przeciwpożarowe. Będzie wreszcie dostosowany do potrzeb osób o obniżonej sprawności fizycznej. Cały budynek będzie też dostosowany do swobodnego poruszania się w nim osób na wózkach inwalidzkich. W holu planujemy urządzić biblioteczkę, miejsca odpoczynku oraz kaplicę. Opieka medyczna będzie świadczona w gabinetach lekarskim, zabiegowym i rehabilitacyjnym. W części gosodarczej znajdą się natomiast w pełni wyposażone zaplecze kuchnne, pralnia, suszarnia, magazyny oraz pozostałe pomeszczenia gospodarcze. Nasi pensjonariusze mieszkać będą w pokojach jedno, dwu i trzyosobowych.

– Jak doszło do powstania tego ciekawego projektu? Jaka jest społeczno-ekonomiczna sytuacja obwodu grodzieńskiego?

– Nasz projekt powstał w oparciu o analizę sytuacji społeczno-ekonomicznej naszego regionu i potrzeb tutejszego społeczeństwa. Rokrocznie, w związku z postępującym starzeniem społeczeństwa rośnie zapotrzebowanie na placówki pobytowe i opiekuńcze dla osób starszych. Według oficjalnych danych statystycznych, co czwarty mieszkaniec obwodu grodzieńskiego ma obecnie ponad 65 lat. Ogółem nasz region zamieszkuje 286 tys. ludzi starszych, co stanowi 16,3% ogółu ludności. Warto wiedzieć, że międzynarodowe kryteria ustalają, iż społeczeństwo uważane jest za “stare” jeśli odsetek ludzi starszych wynosi 7%.

O starzeniu się ludzi na grodzieńszczyźnie świadczy też wydłużająca się przeciętna długość życia. Według białoruskich danych statystyczych z 2011 roku długość życia mieszkańców obwodu grodzieńskiego zwiększyła się z 67,7 do 70,5 lat i nadal rośnie. Właśnie dlatego, z roku na rok, wzrasta zapotrzebowanie na domy opieki społecznej dla osób starszych i niedołężnych. Należy tu dodatkowo podkreślić, że nasz projekt Domu Seniora Caritas powstał w związku z istnieniem poważnych braków w państwowym systemie pomocy socjalnej na Białorusi.

Dane statystyczne z ubiegłego roku (2016) wskazują, że w obwodzie grodzieńskim odsetek ludzi starszych nie zdolych do pracy zarobkowej nadal się zwiększa (24,8%) i jest zdecydowanie większy do odsetku młodzieży w wieku do lat 16 (18,9%). Dane te wskazują wyraźnie na wielkie niebezpieczeństwo demograficznej i ekonomicznej sytuacji w regionie. W wielu już powiatach obwodu grodzieńskiego odsetek emerytów przewyższa 1/3 liczby ich mieszkańców. Statystyki podają również, iż najwięcej stulatków mieszka właśnie na Grodzieńszczyźnie: 97 osób przekroczyło już 100 lat.

W świetle wyników badań statystycznych starość dla wielu mieszkańców naszego obwodu oznacza pogarszanie się sytuacji życiowej. Dotyczy to wielu aspektów życia – takich jak: zdrowie, sytuacja materialna czy udział w życiu społecznym. Już dzisiaj ponad 70% osób nie posiada funduszy na zabezpieczenie podstawowych potrzeb. Analiza sytuacji ludzi w wieku podeszłym według wskaźników socjalno-demograficznych i ekonomicznych wskazuje na 3 podstawowe przyczyny tej sytuacji. A są to: słabe zabezpieczenie materialne, zły stan zdrowia oraz samotność.

Na dzień dzisiejszy w obwodzie grodzieńskim znajduje się 11 państwowych domów opieki dla starców, w których przebywa łącznie ok. 1000 osób. I aby uzyskać skierowanie do takiego ośrodka, kandydat powinien zwrócić się do lokalnego urzędu “obrony socjalnej”. Państwowe zasady służby socjalnej opieki przewidują, że do takiego domu może trafić wyłącznie osoba starsza i samotna, wymagająca szczególnej pielęgnacji i nieposiadająca dzieci ani innych krewnych zdolnych do pracy. Tak więc możliwość uzyskania pomocy państwowej mają wyłącznie starzy i przewlekle chorzy, którzy nie posiadający żadnej rodziny czy osób mogących je utrzymać. Oznacza to w praktyce, iż wiele starszych i niedołężnych ludzi po prostu skazanych jest na powolne umieranie w miejscach swojego zamieszkania bez pielęgnacji i żadnej opieki. Dotyczy to zwłaszcza mieszkańców małych, bardzo słabo zaludnionych wsi czy osad pozbawinych nawet najprymitywniejszych warunków do życia, mających kłopoty nawet z dostarczaniem wody lub produktów pierwszej potrzeby, a nawet lekarstw.

– Taka jest misja grodzieńskiego Caritasu?

– Caritas grodzieński od wielu już lat świadczy pomoc osobom starszym i chorym, znajdując je poprzez parafie naszej diecezji. Chcemy teraz zrealizować nowy projekt w Sopoćkinie – miasteczku, w którym nadal mieszka przeważnie ludność polska. Obwód grodzieński należy terytorialnie do regionu przygranicznego, na którym znajduje się najliczniejsze skupisko Polaków. A Sopoćkino jest w pewnym sensie “epicentrum” polskości regionu.

Tu powstały pierwsze zalążki przyszłych organizacji polskich na Białorusi i pojawiło się pierwsze kółko nauki języka polskiego. Miasteczko to położone jest 28 km od Grodna, w pobliżu granicy polskiej i litewskiej – nad Kanałem Augustowskim. Bogata i piękna przyroda w okolicach miasteczka oraz oddalenie od centrów przemysłowych stwarza doskonałą podstawę do wzniesienia tu obiektu użyteczności społecznej. Jest to ekologicznie czysty region, przylegający bezpośrednio do Kanału Augustowskiego i Puszczy Grodzieńskiej. Kanał stanowi dzisiaj wspólne dziedzictwo historyczne Polski i Białorusi i jest sławny ze swoich unikalnych urządzeń hydrotechnicznych. Włączono go nawet do Europejskiego Szlaku Tematycznego “Transport i Komunikacja”, będącego częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.

– Grodzieński Caritas zakupił tu budynek położony po sąsiedzku z Diecezjalnym Domem Miłosiedzia…

… i kościołem parafialnym pw Wniebowzięcia NMP i św. Jozafata Kuncewicza oraz jeziorem. Historia tego budynku ściśle związana jest z historią miasta i polskością. W okresie międzywojennym mieściła się w nim polska szkoła powszechna, w której uczyły się dzieci z miasta i okolic. Pracowało w niej 8 nauczycieli, którzy potrafili wychować u nich trwałą świadomość narodową. Ich praca zaowocowała po wielu latach w dziele tworzenia w miasteczku najbardziej świadomą i patriotyczną enklawę polską w całym kraju. Powstający tu Dom Seniora Caritas będzie autentycznie służył społeczności lokalnej.

Przed nami remont tego bdynku. Jego cenę obiczono na około 990 tys. Euro. Dla organizacji i osób, które zechciałyby nas wspomoc podajemy nasze białoruskie konto:

SWIFT:  BELBBY2X
Konto: BY20 BELB 3135 1401 6201 6402 8022 6000
Nazwa: Religioznaya missiya “BKO Caritas” Grodnenskoy eparhii
ulica: Karola Marksa, 4
Index und miejscowość: 230025 Grodno, Respublika Belarus

Nazwa Banku: Joint Stock Company “Bank BEL VEB”
ulica: Bolshaya Trotskaya, 51
Index und miejscowość: 230023 Grodno, Respublika Belarus

ZAPRASZAM NA KRESY!!!

rozmawiał Leszek Wątróbski

fot. L. Wątróbski