„Flis” St. Moniuszki w szczecińskiej Akademii Sztuki

W zeszłym roku wystawiliśmy „Czarodziejski flet” Wolfganga Amadeusza Mozarta – opowiadała mi pani dziekan Wydziału Wokalnego szczecińskiej Akademii Sztuki dr hab. Ewa Filipowicz-Kosińska prof. AS. – W tym roku jest to „Flis” Stanisława Moniuszki, także opera. Jej prapremiera, z librettem Stanisława Bogusławskiego, miała miejsce 24 września 1858 roku w Warszawie.

Chcieliśmy, aby nasi studenci, w tym scenicznym przedstawieniu, mogli w sposób praktyczny pozyskiwać umiejętności do pracy na zawodowej scenie. Dodatkowym wyzwaniem dla studentów było zmierzenie się z językiem polskim, który niestety nie jest prosty i łatwy do śpiewania. Spektakl „Flis” był zwieńczeniem pracy na przedmiotach: zespoły operowe, opracowanie reżyserskie partii operowych oraz muzyczne opracowanie partii operowych.

Nad tegorocznym spektaklem pracowaliśmy od października ubiegłego roku, zaangażowanych w jego przygotowanie było 110 studentów oraz 30 pedagogów z sześciu wydziałów naszej Akademii.

Praca z tak ogromną liczbą osób była wielkim wyzwaniem, ale również wielką radością i zaszczytem. To co początkowo wydawało się niemożliwe – urzeczywistniło się! Jesteśmy po próbie generalnej, a ja jestem ciągle pod wielkim wrażeniem i wciąż w ogromnych emocjach. Bardzo przeżywałam, razem ze studentami ich wykonanie, teks muzyczny opery, każde słowo, jego przekaz, ruch sceniczny a także choreografię. Wyzwania jakie stawia przed młodymi wykonawcami nimi opera nie są proste. Muszą połączyć ze sobą kilka zadań, a mianowicie muszą śpiewać, wcielić się w graną postać, interpretować słowo, partnerować, ograć kostium, rekwizyt, mieć kontakt z dyrygentem. Nasza młodzież stanęła naprawdę na wysokości zadania.

Reżyserem tegorocznego spektaklu (oraz ubiegłorocznego) był Tadeusz Kabicz – znający specyfikę naszej pracy oraz możliwości techniczne. W zeszłym roku nasi studenci byli zafascynowani jego pracą, dlatego postanowiłam zaprosić go także i w tym roku. Za stronę muzyczną spektaklu odpowiadał kierownik muzyczny Bartosz Olejnik, będący jednocześnie dyrygentem tego wydarzenia. On pracował z solistami już od początku roku akademickiego. W przygotowaniu solistów, szczególnie pierwszoplanowych, pomagali także pedagodzy śpiewu solowego. Już bardziej intensywne próby zaczęły się trzy tygodnie przed wydarzeniem, najpierw ustawianie reżyserii z solistami, a później dołączył do solistów chór studentów z Wydziału Edukacji Muzycznej oraz specjalnie zebrana na to wydarzenie Orkiestra Projekt z Wydziału Instrumentalnego. W ten sposób ponownie zrobiliśmy spektakl międzywydziałowy – połączyliśmy sztuki muzyczne. Największym jednak atutem naszej uczelni jest interdyscyplinarność.

Dlatego moim głównym celem w tym projekcie było połączenie dwóch dyscyplin wizualnych oraz muzycznych. Jako pomysłodawca oraz producent tego spektaklu zaprosiłam do współpracy wspaniałych pedagogów, którzy bez namysłu przystąpili do tego zadania. Studentka z Wydziału Grafiki opracowała projekt graficzny spektaklu, Wydział Architektury Wnętrz i Scenografii, przygotował wyświetlane podczas spektaklu projekcje wizualne i wreszcie studenci z koła naukowego Wydziału Wzornictwa, zrobili piękne kostiumy dla solistów i chóru oraz elementy scenografii. Musze podkreślić, że partnerzy projektu ze sztuk wizualnych podjęli się współpracy z Wydziałem Wokalnym poza tokiem studiów, robili to dodatkowo, za co jestem im bardzo wdzięczna.

* * *

W postaci występujące w operze wcielili się studenci kierunku wokalistyka studiów licencjackich, a także magisterskich, wśród nich trzech naszych studentów z Ukrainy. Zespół solistyczny liczy 7 osób na scenie.

Zosia: Sandra Niekorek / Ada Stasiukiewicz (absolwentka)
Franek: Ruslan Bilczak / Radosław Strzelecki
Szostak: Karolina Bałdyga / Iryna Naumenko / Weronika Włodarczyk
Antoni: Mykyta Shcherbanenko / Bartosz Wocial
Jakub: Jakub Czerwonka / Piotr Figielski
Feliks: Klaudia Tarnowska / Miłosz Szpakowski
Głos Modlitwa: Anna Martyna / Oliwia Tymek

Spektakl „Flis” został owacyjnie nagrodzony oklaskami przez publiczność – tak było na próbie generalnej w dniu 29 maja oraz na sześciu spektaklach w dniach: 30, 31 maja oraz 1 i 2 czerwca br. Spektakl obejrzało prawie 700 osób.

* * *

– Interdyscyplinarne wydarzenie „Flis” Stanisława Moniuszki to doskonały przykład tego, jak wspólna praca i zaangażowanie mogą prowadzić do powstania wyjątkowych projektów artystycznych. Ogromnie dziękuję za zaangażowanie, kreatywność, pasję i oddanie, jakie wszyscy wkładają w realizację tego projektu. Jestem przekonana, że dzięki wspólnemu wysiłkowi stworzymy wydarzenie, które łączy różne dziedziny sztuki, wzbogaci nasze kulturalne dziedzictwo, ale przede wszystkim pozostawi trwały ślad w naszej społeczności – powiedziała JM Rektor Akademii Sztuki w Szczecinie, dr hab. Mirosława Jarmołowicz, prof. AS., która objęła honorowy patronat nad tym wydarzeniem.

* * *

Akademia Sztuki w Szczecinie jest jedyną uczelnią artystyczną w Polsce łączącą sztuki wizualne i muzyczne. Jej największe atuty to przede wszystkim: profesjonalnie przygotowana kadra, niezwykle uzdolnieni, kreatywni studenci, bogate wyposażenie. W projekt zaangażowało się sześć Wydziałów Akademii Sztuki w Szczecinie: Wokalny – soliści, Edukacji Muzycznej – chór, Instrumentalny – orkiestra, Wzornictwa – kostiumy elementy dekoracji, Grafiki – identyfikacja wizualna spektaklu, Architektury Wnętrz i Scenografii – wizualizacje.

* * * 

Odtwórcami głównych ról solistycznych byli studenci Wydziału Wokalnego. Występując w tym spektaklu pozyskali praktyczną umiejętność nauki pracy scenicznej, uczuli się podstaw kreacji artystycznej umożliwiającej swobodę i niezależność wypowiedzi artystycznej. Poprzez współpracę ze studentami innych wydziałów, poszerzyli swoje horyzonty, poznali nowe kierunki działania, możliwości przenikania się dziedzin.
O spektaklu pisały także: studentka Grafiki Projektowej Marta Gębaczka oraz mgr Anna Gregorczyk opiekunka grupy studentek kierunku Projektowanie Mody z Wydziału Wzornictwa.

– Jako autorka identyfikacji wizualnej do spektaklu Flis Stanisława Moniuszki, miałam za zadanie graficzne przedstawienie problemu. Głównym motywem graficznym w projekcie identyfikacji są fale, które nawiązują do tradycji oraz funkcji flisaków. Użyta kolorystyka – kobalt i czerwień, odnosi się do barw tradycyjnego, regionalnego stroju flisaków. Całość projektu bazuje na zestawieniu monumentalnej typografii tytułu wraz z wcześniej wspomnianymi falami. Typografia przeplatająca się z falującymi liniami wody symbolizuje problemy napotykane przez głównych bohaterów sztuki. (Marta Gębaczka)

Kostiumy pomagają w wyraźnym zróżnicowaniu postaci, podkreślając ich indywidualne cechy charakteru, status społeczny, wiek i rolę w fabule. Zostały wykorzystane różnorodne materiały i faktury oraz odzież z drugiej ręki, aby podkreślić kontrasty między postaciami, takie jak bogactwo i bieda, młodość i starość. Każdy kostium został zaprojektowany również z myślą o wygodzie aktorów oraz o dynamice ruchu scenicznego, umożliwiając swobodne poruszanie się i zmianę pozycji. Kostiumy wspólnie z elementami scenografii balansują na granicy między światem realnym i wyobrażonym. (mgr Anna Gregorczyk)

rozmawiał Leszek Wątróbski