W sierpniu (5-8) Szczecin, już po raz trzeci, stał się żeglarską stolicą Europy. Tegoroczne regaty rozpoczęły się w Halmstad w Szwecji, skąd 3 lipca, załogi wyruszyły w swoją wielką przygodę. Pierwszy etap zakończył się w Finlandii w porcie Kotka, gdzie żeglarze odpoczywali do 16 lipca, a następnie popłynęli do fińskiego Turku. Ostatnim przystankiem w drodze do Szczecina była litewska Kłajpeda, skąd 1 sierpnia jednostki pożeglowały na zachód.

Finał regat “The Tall Ships Races 2017” zorganizowany został w Szczecinie wcześniej już 2 razy: w roku 2007 i 2013. W tegorocznej imprezie uczestniczyło 70 żaglowców z 18 krajów świata. Do miasta zawinęły największe i najpiękniejsze żaglowce – m.in:

Cisne Branco (Biały Łabędź, Brazylia) – żaglowiec brazylijskiej marynarki wojennej, mierzący 74 metry, posiadający 15 żagli, obsługiwany przez 72 osobową załogę i stacjonujący w Rio de Janeiro. Jego dziewiczy rejs przez Atlantyk zorganizowany został z okazji 500 rocznicy odkrycia Brazylii. Żaglowiec reprezentuje armatora i brazylijską kulturę. Wykorzystywany jest również przez kadetów Szkoły Marynarki Wojennej, Marynarki Handlowej, Akademii Morskiej oraz innych szkół morskich. Fregata została zbudowana w Amsterdamie w Damen Shiprepair i oddana do eksploatacji w roku 2000.

Shabab Oman II (Oman) – żaglowiec szkoleniowy Marynarki Wojennej Omanu, którego załoga składa się z 90 marynarzy (54 stałych i 36 stażystów). W roku 2014 zastąpił swojego poprzednika o tej samej nazwie, stąd przy nazwie cyfra rzymska II. Wyposażony w 29 żagli o łącznej powierzchni 2630 metrów kwadratowych, mogący rozwijać prędkość do 17 węzłów.

Kruzenshtern (Federacja Rosyjska) – czteromasztowy bark, jeden z największych żaglowców i ostatnich windjammerów (pogromca wiatrów) stacjonujący w Kaliningradzie. Żaglowiec został zbudowany w roku 1926 w stoczni J. C. Tecklenborg w  Wesermünde dla Ferdynanda Laeisza. Pływał pod nazwą „Padua” (Padwa) jako żaglowiec towarowy, przywożąc do  Europy saletrę z Chile. W roku 1946 został przekazany ZSRR jako odszkodowanie po II wojnie światowej. Obecnie pływa jako statek szkolny rybołówstwa. „Padua” była ostatnim zbudowanym w historii wielkim żaglowcem handlowym. Pod banderą radziecką otrzymała imię  Iwana Kruzenszterna, dowódcy pierwszej rosyjskiej wyprawy dookoła świata podjętej w latach 1803-1806.

Dar Młodzieży (Polska) – trzymasztowy żaglowiec szkoleniowy stacjonujący w Gdyni – następca Lwowa i Daru Pomorza. Jest największym i jednym z najsłynniejszych żaglowców pływających pod polską banderą. Zbudowany w Stoczni Gdańskiej w roku 1981, częściowo za składki społeczne. Uroczyste podniesienie bandery odbyło się 4 lipca 1982 r. Jako pierwsza jednostka oceaniczna polskiej budowy wypłynął poza Morze Bałtyckie, przeciął równik i opłynął świat. W roku 1983 wziął udział w zlocie żaglowców w Japonii, a rok później w kanadyjskim Tall Ships’ Races. W latach 1987-1988 okrążył ziemię drogą wokół przylądka Horn. W roku 1992 uświetnił 500. rocznicę odkrycia Ameryki rejsem do USA. Brał też udział w regatach Tall Ships’ Races: 1982, 1984, 1986, 1995-1996, 2001-2009.

Statsraad Lehmkuhl (Norwegia) jest trzymasztowym brakiem i żaglowcem szkoleniowym, należącym do fundacji Statsraad Lehmkuhl z Bergen. Jest ponadto jednostką szkoleniową Marynarki Wojennej Królestwa Norwegii. Zbudowany w roku 1914 jako okręt szkolny dla niemieckiej marynarki handlowej pod nazwą Grossherzog Friedrich August. Po I wojnie światowej został przejęty przez Zjednoczone Królestwo, a w roku 1921 został kupiony przez wojska niemieckie do czasu, kiedy trafił do obecnej Fundacji w roku 1978.

Fryderyk Chopin (Polska) – to żaglowiec, stalowy bryg, zbudowany według projektu Zygmunta Chorenia. Żaglowiec został wybudowany przez Fundację Międzynarodowa Szkoła pod Żaglami Kapitana Krzysztofa Baranowskiego. Jako jedyny w Polsce ma maszty sześciorejowe. Pod względem wyporności i długości całkowitej jest po “Darze Młodzieży” drugim co do wielkości żaglowcem pływający pod polską banderą.

Sedov (Federacja Rosyjska) – największy żaglowiec szkolny świata, czteromasztowy bark, jeden z ostatnich windjammerów. Zbudowany w roku 1921 w stoczni w Kilonii. Oprócz zadań szkoleniowych, pływał jako żaglowiec towarowy, wożąc saletrę z Chile. Po II wojnie światowej został przyznany ZSRR jako część reparacji wojennych i przemianowany na „Siedow”, na cześć rosyjskiego polarnika  Georgija Siedowa. Pierwszy rejs pod nową banderą „Siedow” odbył w 1952 roku jako szkolny statek Marynarki Wojennej ZSRR.  W latach 1975–1981 stacjonował w Kronsztadzie, a obecnie w Kaliningradzie.

Kapitan Borchardt (Polska) – żaglowiec, trzymasztowy szkuner gaflowy, który pływa zarówno w bliższe rejsy po Bałtyku, jak i dalekie podróże. Charakteryzuje go harmonijne połączenie tradycji i nowoczesności oraz niepowtarzalna atmosfera historycznego szkunera, na którym pielęgnowane są najcenniejsze wartości polskiej kultury morskiej. Zbudowany w roku 1918 w holenderskiej stoczni jako oceaniczny żaglowy statek towarowy „Nora”. Od roku 2011 pływa pod polską banderą, a jego portem macierzystym jest Gdańsk.

Mir (Federacja Rosyjska) – zbudowany w roku 1987 w Stoczni Gdańskiej w serii 6 bliźniaczych żaglowców: Dar Młodzieży 1982, Drużba 1987, Chersonez i   Pałłada 1989, Nadieżda 1993. Młodsza o sześć lat od „Daru Młodzieży” fregata „Mir” jest pierwszą jednostką z tej serii. Statek zaprojektowano jako żaglowiec szkolny dla 70 do 144 kadetów.  Na żaglowcu początkowo szkolono wyłącznie młodzież rosyjską, a potem pobierali na nim nauki również nauki kadeci z Zachodu. Obecnie Mir odbywa również płatne rejsy wycieczkowe, jednodniowe oraz przeloty pomiędzy portami. Powierzchnia żagla 2771 m kw., liczba masztów 3, długość 109 m, szerokość 13,9 m, zanurzenie 6,3 m.

* * * * *

Na 70 jachtach i żaglowcach do Szczecina przypłynęło tysiące członków załóg. Przez pięć dni trwała tu fiesta – od rana do późnej nocy. Wszyscy mieli okazję zwiedzić pokłady żaglowców, porozmawiać z załogantami. Jednocześnie w wielu miejscach odbywały się imprezy towarzyszące, takie jak Przegląd Filmów Morskich, Jarmark Rozmaitości, Zlot Samochodów, wystawy, spektakle dla dzieci i zabawy. Jedną z największych atrakcji była Parada Załóg. W barwnym korowodzie, który przeszedł ulicami miasta w towarzystwie orkiestr dętych, uczestniczyli żeglarze z kilkuset jednostek zacumowanych przy Wałach Chrobrego. Każdego wieczoru na scenie ustawionej u podnóży Wałów Chrobrego było można usłyszeć występ gwiazd. Koncertom towarzyszył widowiskowy pokaz laserów oraz fajerwerków. 

tekst i zdjęcia Leszek Wątróbski