Mówi się, że o nim „mazurskie morze”. Nic dziwnego, jest największym jeziorem w Polsce, ostoją ryb i ptaków, miejscem uwielbianym przez plażowiczów i żeglarzy, w znacznej części jeszcze niezadeptanym i zarośniętym sitowiem. Jezioro Śniardwy uznawane jest za jeden z najpiękniejszych przyrodniczo terenów naszego kraju.
Nazwa „Śniardwy” swoje korzenie ma w języku pruskim. Pierwsze, XV-wieczne zapiski określają to miejsce jako „Sperden”. Polacy używali nazwy „Śniardły”, Niemcy „Spirdingsee”, w literaturze staropolskiej funkcjonują także nazwy: „Śniardewie” czy „Śniardowe” . Nazwa Śniardwy pojawiła się oficjalnie na polskich mapach w 1924 roku.
Jezioro Śniardwy jest od zawsze – to pamiątka po lodowcu. Zajmuje obszar 113 kilometrów kwadratowych, pełne jest głazów narzutowych i przez to ma różną głębokość – od 5 do 23 metrów. Jego długość wynosi nieco ponad 22 kilometry, szerokość 13,5 kilometra. Ma 8 wysp i wiele zatok, wśród których Warnołty i Seksty stanowią oddzielne jeziora.
Położone jest na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, w jednym z najpiękniejszych i najciekawszych przyrodniczo rejonów Polski, na terenie powiatów mrągowskiego i piskiego. Jest świetnie skomunikowane z wieloma okolicznymi jeziorami (Mikołajskim, Białoławki, Tyrkło, Tuchlin).
Otoczone gęstwiną sosen i świerków Puszczy Piskiej jest jednym z najwartościowszych przyrodniczo rejonów Polski. Mazurski Park Krajobrazowy obejmuje 55 tysięcy hektarów, obfituje w wyjątkowe gatunki ssaków, ptaków i ryb. Nie zaskakuje tam nikogo widok łabędzi, bocianów, orlików i kormoranów, w leśnych gęstwinach można natknąć się na wilki, bobry i gronostaje, nad wodą można spotkać żółwie błotne. Wędkarze doceniają wyjątkowo zarybione wody jeziora Śniardwy, pełne okoni, leszczy, sandaczy i płoci.
Turyści chętnie odwiedzają Czarci Ostrów, jedną z ośmiu wysp na jeziorze, która w czasach prehistorycznych była miejscem pogańskich rytuałów a w latach 1784-1786 był tam Fort Lyck, wojskowy magazyn żywności. Inna z wysp, Szeroki Ostrów połączona jest z lądem groblą, a z pobliskiego punktu widokowego można podziwiać przepiękną panoramę.
Miejscowi z upodobaniem opowiadają piękną legendę o władcy mazurskiego morza Króli Sielaw, który tak skutecznie pilnował ryb w jeziorze, że rybacy przymierali głodem. Kiedy go wreszcie schwytano w rybackie sieci, wykupił się, obiecując obfite połowy. Rybacy przystali na to, by jednak nie zmienił zdania, został już na zawsze przykuty do brzegu. Jego kamienna podobizna do dziś zdobi centrum Mikołajek.
By podziwiać najpiękniejszą panoramę jeziora, warto wybrać się na wieżę widokową w Łuknajnach, piaszczyste plaże najpiękniejsze są w Nowych Gutach, wszystkich przyjaźnie przywita mazurska stolica – Mikołajki. Żeglarze docenią cumowanie w Okartowie czy Popielnie a miłośnicy dobrego jedzenia wiele uznanych i docenianych restauracji serwujących ryby i lokalne przysmaki – pierogi z kaszą gryczaną, placki ziemniaczane i kartacze.
Dookoła jeziora znajdziemy urokliwe, niewielkie miejscowości wypoczynkowe – Dybowo, Suchy Róg, Nowe Guty. Warto zobaczyć wieś Popielno, gdzie zachowały się kolorowe mazurskie chałupy i spichlerze. Śniardwy docenią też rowerzyści – trasa rowerowa ma tam długość ok. 100 km, a po drodze wiele ciekawych miejsc do odpoczynku.
Śniardwy szczególnie cenią żeglarze, kajakarze i windsurfingowcy, choć powszechnie uważa się to jezioro za nieco kapryśne i trudne dla osób niedoświadczonych. Zdarzają się silne wiatry i wysokie fale a nawet sztormy. Taki sztorm w 2007 roku w ciągu 10 minut spustoszył wiele przystani, potopił łodzie i zabił 12 osób. Wiatr wiał z siłą 12 stopni w skali Beauforta.
Najciekawsze nad jeziorem Śniardwy:
Łuknajno – teren objęty ochroną UNESCO, miejsce z wieżami widokowymi, jedno z największych europejskich skupisk łabędzia niemego, siedlisko łosiów.
Popielno – zabytkowa mazurka wieś z cmentarzem i popruską kuźnią z przełomu XVIII i XIX wieku. Znajduje się tam stacja badawcza hodowli zwierząt PAN.
Wyspa (Półwysep) Szeroki Ostrów – połączona z lądem, miejsce do plażowania i biwakowania. Największa wyspa nad Jeziorem, która została połączona z lądem groblą, przez którą można podróżować samochodem. Doskonałe miejsce do zwiedzania jak i biwak, gdyż dno Jeziora Śniardwy w tym miejscu jest płytkie i piaszczyste.
Rezerwat Czapliniec – największe siedlisko czapli.
Mikołajki – najważniejszy mazurski kurort, pod koniec lipca szantowa stolica Polski.
Jolanta Pawnik
Źródło: DlaPolonii