Kandos – miasto, które zbudowało Sydney

Kandos to stare miasto położone niedaleko Madgee, w Nowej Południowej Walii, które zyskało na znaczeniu dzięki budowie cementowni w 1913 roku. Produkowany tam cement był wykorzystywany do budowy wielu australijskich budynków i dróg, w tym Sydney Harbour Bridge i Sydney Opera House. Kandos jest często nazywane “miastem, które zbudowało Sydney”. Cementownia w Kandos była pierwszą fabryką w Australii, gdzie silniki maszyn napędzane były energią elektryczną. W latach 80. XX wieku cementownia przeszła restrukturyzację i modernizację, co pozwoliło na jej dalsze funkcjonowanie. W 2011 roku z powodu wzrostu kosztów produkcji fabryka w Kandos została zamknięta.
Obecnie miasto  jest popularnym miejscem turystycznym, a pozostałości po cementowni są często odwiedzane przez turystów i miłośników historii. 

W czasie II wojny światowej cementownia w Kandos odegrała ważną rolę w produkcji materiałów budowlanych dla wojska i do budowy dróg. Po wojnie, cementownia była jednym z największych pracodawców w regionie.
W latach 40. i 50. XX wieku w Kandos osiedlali się polscy imigranci. Były to przede wszystkim osoby, które przetrwały II wojnę światową i trafiły na emigrację po jej zakończeniu.

Polacy często pracowali w miejscowej cementowni i w okolicznych kopalniach węgla. Byli to ciężko pracujący ludzie, którzy starali się zbudować nowe życie w Australii. W miarę upływu czasu, polscy imigranci w Kandos stworzyli małą, własną społeczność i zaczęli się organizować wokół swojej kaplicy. Obecnie polska społeczność w Kandos i okolicach jest mniejsza niż kiedyś, ale wciąż aktywna. W miasteczku znajduje się cmentarz, gdzie pochowani są polscy imigranci i ich potomkowie.

W mieście znajduje się muzeum poświęcone historii miasta i regionu. Kandos Muzeum mieści się w budynku dawnego magazynu cementowni i zawiera wiele eksponatów i artefaktów związanych z cementownią i codziennym życiem mieszkańców miasta i okolic.
Niektóre eksponaty w tym muzeum zaskakują swoją obecnością – jest  Macintosh z 1984 (jeden z pierwszych komputerów Apple), są elektryczne maszyny do pisania – a brakuje dokumentów i eksponatów związanych z historią miasta. Nie ma tam dokumentów związanych z historią imigracji i życia pracowników cementowni.

Muzeum w Kandos prowadzone przez lokalnych wolontariuszy jest popularnym miejscem turystycznym. Eksponaty i maszyny związanych z produkcją cementu: potężne kruszarki, młyny i odrestaurowana lokomotywa  są niewątpliwą dumą muzealników-amatorów.

Kandos jest ładnie położonym miasteczkiem, którego lata świetności minęły, dalej jednak ma wiele do zaoferowania turystom zainteresowanym historią Australii.

Dana Weiss

Zobacz:

Muzeum Ikon w Warszawie* Ziemia obiecana czy pułapka? [6] – Z karnej kolonii demokratyczny kraj Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie