Historia, podstawy naukowe, zastosowanie medyczne

Marihuana to roślina tajemnicza, kontrowersyjna, używana przez ludzi od zarania dziejów, obecnie ponownie coraz bardziej akceptowana, pomimo propagandy ostatnich ponad 80. lat.Roślina, która budzi w ludziach różne oczekiwania – również lecznicze. W tym artykule pragnę przedstawić informacje na temat historii, podstaw naukowych i zastosowania medycznego marihuany.

Zacznę od tego, że jeszcze do niedawna byłam zdecydowanym przeciwnikiem używania marihuany. Uważałam, że jest to bardzo silny narkotyk, prowadzący do uzależnienia i będący wstępem do jeszcze silniejszych substancji takich jak heroina itp. Zmieniłam moje przekonanie o działaniu tej rośliny około półtora roku temu, gdy usłyszałam że używanie marihuany w celach leczniczych ma być zalegalizowane.

Bardzo mnie ta wiadomość zaskoczyła, ponieważ nie miałam pojęcia, że marihuana oprócz bycia “miękkim narkotykiem” moze też miec “zastosowanie lecznicze”. W związku z tym zaczęłam interesować się tematem i pod wpływem zdobytych informacji, w krótkim czasie, moje zdanie na temat marihuany zmieniło się radykalnie. Z przeciwnika stałam się zwolenniczką i zrozumiałam, że moje poprzednie podejście do tej rosliny wynikało z ignorancji i braku wiedzy.

Nazwa “marihuana” została spopularyzowana w latach 30-tych XX wieku przez jej przeciwników. Poprzednio roślina ta była powszechnie znana jako cannabis, po polsku konopie. Dzisiaj wraca się do starej nazwy  ponieważ  „marihuana” zbyt mocno kojarzy się ze złą reputacją jaką wytworzono jej przez ostatnie 80 lat.

Istnieją trzy rodzaje cannabis (konopi):
1. Cannabis indica
2. Cannabis sativa, tu należy tzw. juta (industrial hemp)
3. Cannabis ruderalis

Powszechnie uważa się że konopie zaczęto uprawiać około 12 tys. lat temu w Azji Centralnej, a stąd rozpowszechniła się na cały świat. Przypuszcza się, że jest to pierwsza w historii ludzkości roślina uprawna, kultywowana jeszcze zanim zaczęto uprawiać zboża. Powszechnie była używana w starożytnych Chinach, Grecji, Rzymie, Indiach, Egipcie.

Konopie używano w medycynie, obrzędach rytualnych i religijnych, do wyrobu odzieży, worków, sieci rybackich, żagli, lin i sznurów. Naczynia rytualne zawierające zwęglone nasiona konopi datowane na ponad 3 tys. lat temu odkryto w grobowcach na terenach Syberii i obecnej Rumunii. W USA konopie stanowiły poważną część Amerykańskiej Farmakopei. Stosowano je w różnych postaciach: naparów, nalewek, maści, były także używane do wyrobu syropów na kaszel dla dzieci. Konopie powszechnie stosowano do uśmierzania bólu, jako środek przeciwgorączkowy, nasenny, na poprawę apetytu i na wiele, wiele innych dolegliwości. George Washington uprawiał konopie w swoim ogrodzie, a królowa Victoria zażywała nalewki z konopi do uśmierzenia dolegliwości miesiączkowych.

Niestety w roku 1937 marihuana (suszone kwiatostany żeńskich roślin konopi) zostały wciągnięte na listę substancji zakazanych. Prohibicja nie miała nic wspólnego z właściwościami farmakologicznymi konopi. Miało to związek z zagrożeniem ekonomicznym dla firmy DuPont – wpływowego w USA producenta plastiku i papieru. Do zakazu upraw konopi użyto wpływów politycznych firmy, nacisków ekonomicznych i manipulacji wynikami badań laboratoryjnych.

Jedna z postaci kluczowych w prohibicji był również Harry Aslinger, szef Federalnego Biura do walki z narkotykami.

Na początku XX wieku koncerny farmaceutyczne zaczęły wprowadzać na rynek leki syntetyczne, to również przyczyniło się do uzasadnienia zakazu używania konopi.

Wiedząc to co wiemy obecnie, trudno uwierzyć, że stosunkowo mała grupa ludzi mogła zmanipulować nasze opinie o właściwościach konopi. Historia prohibicji tej rosliny jest bardzo ciekawa sama w sobie i może być tematem kolejnego artykułu.

Z powodu wieloletniego zakazu upraw i używania konopi nie można było wykorzystać wielu jej zalet w gospodarce i w medycynie. Ograniczano też badania naukowe nad zastosowaniem i właściwościami tej pożytecznej rośliny.

Mimo tego w roku 1964 dr Mechoulan, biochemik z Izraela odkrył i wyizolował Tetrahydrokannabinol (THC) – główną substancję psychoaktywną zawartą w konopi – część rośliny która daje użytkownikom tzw. high.

W trakcie badan okazało się, że THC ma wiele innych ważnych właściwości terapeutycznych m.in.: ma działanie przeciwzapalne, nasenne, przeciwwymiotne, przeciwbólowe, przeciwdrgawkowe, antyrakowe, neuroprotekcyjne jest też efektywnym antyoksydantem.

Dalsze badania doprowadziły do odkrycia ponad 100 substancji aktywnych, kannabinoidów (po angielsku cannabinoids), a ściślej mówiąc fitokannabinoidy, czyli pochodzenia roślinnego. Najbardziej znanym kannabinoidem poza THC jest Cannabidiol (CBD). CBD jest absolutnie nienarkotyczny, nieuzależniający, bardzo bezpieczny, wysoko terapeutyczny plus powyzej wymienione  właściwości THC. Inne ważne składniki konopi o własnościach terapeutycznych to terpeny i flawonoidy.

Konopie są substancją holistyczną o działaniu synergicznym, gdzie wszystkie składniki działają razem, wzajemnie się wspierając dla osiągnięcia efektu terapeutycznego. Następnym ważnym krokiem w badaniach nad właściwościami konopi było odkrycie w latach 80. receptorów CB1 i CB2 w ludzkim organizmie. CB1 występują głównie w mózgu, a CB2 głównie w układzie immunologicznym człowieka.

Konopie oddziaływują na te receptory i w ten sposób powodują reakcje terapeutyczne. Co jest bardzo ważne to fakt, że w pniu mózgowym, części mózgu w której znajdują sią ośrodki odpowiedzialne za oddychanie i bicie serca nie ma receptorów CB1. W związku z tym marihuany nie można przedawkować, co jak wiemy może się stać w przypadku przedawkowania wielu legalnie dostępnych leków. Faktem jest, że nigdy nie zanotowano ani jednego śmiertelnego przypadku spowodowanego marihuaną. Lata 90. przyniosły następne, bardzo istotne, odkrycie – ludzkich kannabinoidów, których budowa strukturalna bardzo przypomina THC – niektórzy nazywają je naszą wewnętrzną marihuaną, tak jak istnieją endorfiny w odniesieniu do morfiny.

Te wewnętrzne kannabinoidy (endocannabinoids) nazwane zosatały anandamide i 2-Ag. Krok po kroku, po dalszych badaniach odkryto bardzo ważny system fizjologiczny. Jest to endocannabinoid uniwersalny system fizjologiczny (ECS), obecny w organizmach ludzkich, zwierząt i roślin. Jest on odpowiedzialny za homeostazę –  regulację funkcji fizjologicznych i komunikację międzykomórkową. ECS odgrywa ważną rolę w wielu aspektach funkcji neuronalnych: uczenia się i pamięci, emocji, zachowań, żywienia i metabolizmu, bólu i neuroprotekcji. Układ endokannabinoidowy składa się z następujących części:
– receptorów CB1 i CB2
– anandamidu i 2-arachidonoiloglicerolu (2-AG)
– enzymów, które metabolizują kannabinoidy po zakończeniu reakcji fizjologicznej.

Kannabinoidy i kannabinoidy pochodzenia roślinnego z konopi reagują z receptorami CB1 i CB2 na zasadzie klucza i zamka.

Podsumowując konopie działają skutecznie w różnych jednostkach chorobowych ze względu na ich zdolność reagowania z wieloma receptorami, nie tylko CB1 i CB2, ale również wieloma innymi. Konopie mają wielki potencjał w leczeniu wielu chorób takich jak: stwardnienie rozsiane, cukrzyca, rak, Alzheimer, padaczka, ból chroniczny, nudności i wymioty w czasie chemioterapii, poprawia apetytu u chorych na AIDS, zaburzenia snu, choroba Parkinsona, zespół stresu pourazowego, depresja. Konopie to roślina o potężnym potencjale medycznym i gospodarczym – czas na zmianę myślenia o nich. Przez wielu są uważane za dar boski, a odrzucone i degradowane przez ostatnie ponad 80 lat. Potrzebne jest  stworzenie etycznego systemu produkcji konopi dla celów leczniczych przy współpracy farmerów, farmaceutów i lekarzy. Czas na maksymalne wykorzystanie medycznych i wielu, wielu innych właściwości konopi.

Dr med. Teresa Towpik
teresa@medihuanna.com
www.medihuanna.com