Nauczanie w języku polskim poza granicami kraju przyjmuje różne formy w zależności od możliwości organizacyjnych. Jedną z nich są szkoły dla Polonii, wśród nich podległe MEN tzw. szkolne punkty konsultacyjne, uczy się w nich ponad 15,5 tysiąca uczniów.
Szkolne punkty konsultacyjne wchodzą w skład Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą podlegającego Ministerstwu Edukacji Narodowej. Funkcjonują w 33 krajach, m.in. w Afryce, Ameryce Północnej, Azji i w Europie. Jest ich 66. W skład ORPEG wchodzi też jeden zespół szkół – Zespół Szkół im. Zygmunta Mineyki przy Ambasadzie RP w Atenach. ORPEG organizuje nauczanie na odległość online.
Jak podaje resort edukacji, większość uczniów szkolnych punktów konsultacyjnych – 15 262 – uczy się na co dzień w miejscowych szkołach, a w punktach konsultacyjnych uczy się zgodnie z uzupełniającym planem nauczania w zakresie języka polskiego i wiedzy o Polsce. W nauczaniu zgodnym z ramowym planem nauczania, czyli ma normalne lekcje wszystkich przedmiotów w języku polskim jest 256 uczniów; to uczniowie zespołu szkół w Atenach (w zespole jest prowadzone też nauczanie uzupełniające).
Nauka w szkolnych punktach konsultacyjnych jest bezpłatna. Zajęcia prowadzą wykwalifikowani nauczyciele. Lekcje odbywają się w weekendy, ale także w tygodniu popołudniami. Zgodnie z zapisami ustawy o systemie oświaty placówki prowadzone są z myślą o kształceniu dzieci obywateli polskich czasowo przebywających za granicą.
W Afryce punkty konsultacyjne są: w Kairze w Egipcie, w Trypolisie w Libii, w Rabacie w Maroko, w Tunisie w Tunezji i w Pretorii w Republice Południowej Afryki. W Azji znajdują się w Pekinie w Chinach, w Dubaju w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, w Izraelu w Tel Awiwie i w Kuwejcie. W Ameryce Północnej punkty działają w Kanadzie – w Montrealu i Toronto, w Stanach Zjednoczonych w Waszyngtonie, Chicago i Nowym Jorku oraz w Meksyku.
W Europie punkty konsultacyjne są w 24 krajach, w niektórych działa więcej niż jeden. Najwięcej – siedem – jest w Niemczech: w Kolonii, Hamburgu, Norymberdze, Remseck am Neckar, Frankfurcie nad Menem, Monachium i w Berlinie. Po pięć punktów jest w Irlandii i we Francji, po cztery we Włoszech i Belgii, trzy w Szwajcarii.
Pełna lista szkolnych punktów konsultacyjnych wraz ze szczegółowymi adresami podana jest na stronie internetowej ORPEG www.orpeg.pl/index.php/szkolne-punkty-konsultacyjne
Szkolne punkty są finansowane z budżetu państwa. W 2014 r. na funkcjonowanie 66 punktów i zespołu szkół wydatkowano ponad 28 mln zł. W 2015 r. planuje się wydatki na tym samym poziomie. Środki przeznaczone są na wynagrodzenia nauczycieli, czynsze za wynajem pomieszczeń na funkcjonowanie punktów i zespołu oraz wydatki bieżące, m.in. opłaty za internet, telefony, zakup pomocy dydaktycznych.
Nauczanie w języku polskim za granicą prowadzone jest także przez szkoły społeczne prowadzone przez polonijne organizacje oświatowe, stowarzyszenia rodziców, polskie parafie. W Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Irlandii szkoły prowadzone są przez organizacje zrzeszające szkoły i nauczycieli lub stowarzyszenia rodziców, na Wschodzie – przez organizacje polonijne. Z kolei w Niemczech i we Francji szkoły społeczne działają głównie przy parafiach. Nauczyciele uczący tam są wolontariuszami.
Nauczanie w języku polskim prowadzone jest też przez szkoły działające w obcych systemach edukacji, np. w szkołach z polskim językiem nauczania (np. na Litwie, Białorusi, Ukrainie, w Czechach), w szkołach z zajęciami języka polskiego jako ojczystego (np. w Szwecji, w Niemczech, na Ukrainie, Białorusi, w Rumunii, Mołdawii), w szkołach z zajęciami z języka polskiego jako obcego (np. w Niemczech, Rosji). Sekcje polskie istnieją też w szkołach międzynarodowych we Francji oraz w Szkołach Europejskich. (PAP)
Danuta Starzyńska-Rosiecka, Polska Agencja Prasowa
fot. PAP / Wojciech Pacewicz
USD 
AUD 
CAD 
NZD 
EUR 
GBP 
