Tłusty czwartek to jeden z najbardziej charakterystycznych i wyczekiwanych dni w polskim kalendarzu. Związany jest z zakończeniem karnawału i przygotowaniami do Wielkiego Postu. Tradycja ta sięga daleko w przeszłość i jest obchodzona przez Polaków z wielkim entuzjazmem. Tego dnia głównym zwyczajem jest spożywanie słodkich wypieków, przede wszystkim pączków oraz faworków, znanych również jako chrust.
Pochodzenie tradycji
Tłusty czwartek ma swoje korzenie w pogańskich obrzędach, które z czasem zostały wchłonięte przez chrześcijaństwo. Dzień ten zwiastuje koniec karnawału i jest ostatnią okazją do hucznych zabaw i ucztowania przed rozpoczynającym się 40-dniowym postem wielkanocnym. Tradycyjnie był to czas, kiedy zabijano zwierzęta hodowlane, a zebrany tłuszcz wykorzystywano do przygotowania potraw, co dało początek nazwie “tłusty czwartek”.
W Polsce pierwsze wzmianki o tłustym czwartku pochodzą ze średniowiecza, kiedy to spożywano nie tylko słodkie wypieki, ale również mięsiste i tłuste potrawy, np. smażone skwarki i bułki nadziewane mięsem. Dopiero w XVII wieku pojawiły się pierwsze słodkie pączki, choć wówczas były one jeszcze twarde i ciężkie. Współczesne puszyste pączki zawdzięczamy XVIII-wiecznym mistrzom cukiernictwa.
Pączki i faworki
Spożywanie pączków w tłusty czwartek ma na celu zapewnienie dostatku i szczęścia w nadchodzącym roku. Według tradycji, osoba, która nie zje tego dnia ani jednego pączka, może mieć pecha.
Pączki to okrągłe drożdżowe wypieki, smażone na smalcu lub oleju. Ich wnętrze wypełnia się konfiturą, marmoladą, czekoladą, budyniem lub różanymi nadzieniami. Wierzch może być posypany cukrem pudrem, polany lukrem, a czasem ozdobiony skórką pomarańczową.
Faworki, czyli chrust, to cienkie i kruche ciasteczka smażone na głębokim tłuszczu i obsypywane cukrem pudrem. Mają charakterystyczny kształt skręconych wstęg. Ich lekkość i kruchość sprawia, że są doskonałą alternatywą dla tych, którzy wolą mniej sycące słodkości.
Symbolika i wierzenia
Tłusty czwartek jest dniem radości i obfitości. Obrzęd ten symbolizuje nadzieję na pomyślność i dobrobyt. Istnieje wiele wierzeń związanych z tym dniem, na przykład przekonanie, że ilość zjedzonych pączków może przepowiedzieć przyszłość – im więcej ktoś zje, tym lepszy ma być dla niego nadchodzący rok.
Współczesne świętowanie
Współcześnie tłusty czwartek to dzień nie tylko tradycji, ale także marketingowych inicjatyw. Cukiernie prześcigają się w oferowaniu unikalnych wariantów pączków, w tym z nadzieniami o smaku mango, pistacji, masła orzechowego czy nawet egzotycznych przypraw.
Tego dnia organizowane są również liczne akcje charytatywne, podczas których dochody ze sprzedaży pączków przekazywane są na cele dobroczynne. Media co roku informują o kolejkach do najsłynniejszych cukierni oraz rekordach konsumpcji.
Przepis na tradycyjne polskie pączki
Jeśli chcesz samodzielnie przygotować pyszne domowe pączki, oto sprawdzony przepis:
Składniki:
- 500 g mąki pszennej
- 50 g świeżych drożdży (lub 14 g suchych)
- 4 żółtka
- 1 całe jajko
- 50 g cukru
- 250 ml mleka
- 80 g masła
- 1 łyżka spirytusu lub rumu
- szczypta soli
- 1 łyžczka ekstraktu waniliowego
- konfitura różana do nadziewania
- cukier puder lub lukier do dekoracji
- olej lub smalec do smażenia
Sposób przygotowania:
- Rozpuść drożdże w ciepłym mleku z odrobiną cukru i mąki. Odstaw na 15 minut.
- W misie miksera utrzyj żółtka, jajko i cukier na puszystą masę.
- Dodaj wyrośnięty rozczyn, przesianą mąkę, spirytus, ekstrakt waniliowy i szczyptę soli. Wyrabiaj ciasto przez ok. 10 minut.
- Dodaj roztopione masło i ponownie wyrabiaj przez kilka minut. Przykryj i odstaw na 1 godzinę do wyrośnięcia.
- Rozwałkuj ciasto na grubość ok. 2 cm i wykrawaj krążki. Nadziej konfiturą i uformuj kulki. Pozostaw do ponownego wyrośnięcia.
- Smaż pączki na rozgrzanym oleju (ok. 175°C) po 2 minuty z każdej strony.
- Po ostudzeniu posyp cukrem pudrem lub polukruj.
Smacznego i szczęśliwego tłustego czwartku!
Grzegorz Turski (gpt)
Źródło: 6sides.pl
USD 
AUD 
CAD 
NZD 
EUR 
CHF 
GBP 
