V Konkurs Satyryczny im. Andrzeja Gawrońskiego 

O twórczości Andrzeja Gawrońskiego i konkursie jego imienia rozmawiamy z dr Bogumiłą Żongołłowicz

Kim był  Andrzej Gawroński?

– Poetą, satyrykiem, prozaikiem, tłumaczem. Debiutował w 1938 roku w satyrycznym tygodniku ,,Mucha”. Walczył w partyzantce w Górach Świętokrzyskich w oddziałach ,,Ponurego” i  „Nurta”. Jako podchorąży ,,Andrzej” napisał słowa do kilku piosenek partyzanckich, m.in. „My kraj bez Quislingów” i „Choć z dala swą mamy rodzinę i bliskich”. Był członkiem kabaretów ,,Wesoła Kookaburra” i ,,Perskie Oko”, dla których pisał teksty. Działał w Polskim Kole Kulturalno-Artystycznym w Melbourne, w polskiej sekcji Radia 3ZZ (nie mylić z 3ZZZ). Przetłumaczył z języka angielskiego na polski poemat  „The Man from Snowy River" najsławniejszego poety australijskiego Andrew Bartona (Banjo) Patersona i „The Drover’s Wife" Henry’ego Lawsona. Wydał zbiory „Z kangurem pod rękę" (1962) i „Do góry nogami" (1981), zaś pośmiernie moim staraniem i w moim opracowaniu ukazały się jego dwie kolejne książki: „Mój punkt widzenia. Zbiór felietonów australijskich" (1999) i „Zapiski z dwóch światów" (2001). 

Kiedy i dlaczego przyjechał do Australii?

– Po dwukrotnym aresztowaniu przez Urząd Bezpieczeństwa zdecydował się na ucieczkę – z kolegą Ryszardem Zatorskim – łodzią przez Bałtyk, aby, jak po latach napisał, dopłynąć tam, gdzie, jak myślał, czekać go będzie przyszłość z możliwościami, jakich mu odmówiono w Kraju. Wypłynąli 22 lipca 1950 roku w kierunku Borholmu. Uratował ich niemiecki kuter rybacki. Rok później znalazł się w Australii. 

Czym się zajmował?

– Poza twórczością literacką? W 1959  roku został nauczycielem kontraktowym państwowych szkół średnich w stanie Wiktoria. W 1964 roku otrzymał etat nauczycielski. W 1980 roku przeszedł na emeryturę. W latach 1982-83 prowadził wykłady z literatury polskiej na Monash University. W 1975 roku jako członek państwowej komisji maturalnej  przeprowadzał pierwszą maturę z języka polskiego w stanie Wiktoria.

O czym pisał Andrzej Gawroński?

– Brał pod lupę życie „tu i tam”. 

Gdzie publikował swoje teksty?

– Głównie na łamach prasy polonijnej, między innymi w ,,Tygodniku Polskim”, ,,Wiadomościach Polskich”, ,,Kurierze Zachodnim”, ale i w polskich „Szpilkach” i paryskiej ,,Kulturze”.

Kiedy odbył się pierwszy Konkurs Satyryczny im. Andrzeja Gawrońskiego i kto był jego pomysłodawcą?

– Pierwszy konkurs odbył się w 2007 roku, a pomysł jego organizowania wyszedł ode mnie. Do współpracy zaprosiłam Polsko-Australijskie Towarzystwo Kulturalne w Australii Zachodniej. 

Jak często organizowany jest konkurs?

– Co dwa lata.

Kto może wziąć w nim udział?

– Każdy. Konkurs ma charakter otwarty. 

Kto ocenia prace konkursowe?

– Trzyosobowe jury w składzie: Maria Kuczborska, Andrzej Basiński i ja jako przewodnicząca.

Jakie utwory są akceptowane?

– Wiersze podejmujące szeroko pojętą tematykę polską i/lub polonijną. Oczywiście w języku polskim i oczywiście na dobrym poziomie.

Jakie nagrody otrzymują zwycięzcy?

– Pieniężne – w wysokości od 300 do 500 dolarów – fundowane każdorazowo przez wdowę po poecie, Krystynę Gawrońską. 

Do kiedy i dokąd należy nadsyłać prace konkursowe?

– Prace konkursowe należy nadsyłać do dnia 15 listopada 2015 roku pod adresem:
    Konkurs satyryczny
    PO Box 2237 Rowville VIC 3178 Australia

Kiedy i gdzie będą ogłoszone wyniki konkursu?

– Drugiego stycznia 2016 roku podczas Festiwalu Kultury i Sztuki Polskiej PolArt 2015 w Melbourne. Na ten dzień zaplanowano początek obchodów stulecia urodzin Andrzeja Gawrońskiego w połączeniu z promocją jego książki „Australijskie awantury”.

 

Dr Bogumiła Żongołłowicz ‒ dziennikarka, poetka, pisarka, dokumentalistka, edytorka, spadkobierczyni m.in. archiwum Lecha Paszkowskiego. Jest autorką kilku książek (w tym biografii Andrzeja Chciuka, biografii Gwidona Boruckiego i monografii Kabaretu „Wesoła Kookaburra”) i ponad tysiąca artykułów prasowych, które ukazały się w dziennikach i czasopismach krajowych i polonijnych. Współpracuje z redakcją Australian Dictionary of Biography, redakcją Polskiego Słownika Biograficznego i Radiem SBS. Członek Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół losów Polaków w Australii po II wojnie światowej.