Polska

Wielkanoc na świecie

Wielkanoc jest dla Chrześcijan najważniejszym świętem w roku. Jest również najstarszym i upamiętnia Zmartwychwstanie Chrystusa. 
Zwyczaje i symbole Świąt Wielkiej Nocy nie wszędzie są jednakowe. W różnych krajach różnią się. Czasem różnice są niewielkie, jednak zdarza się, że są zasadnicze.   
W Polsce, jak obchodzone i przeżywane jest to wielkie Święto wiemy wszyscy. Postanowiłam napisać kilka ciekawostek ze świata dotyczących różnych spraw i zwyczajów.

Zaczynając przegląd zwyczajów zacznę od Stanów Zjednoczonych.

W tym kraju wszystko zaczyna się jeszcze przed świętami, kiedy odbywają się zbiórki żywności, odzieży i akcje dobroczynne. Odnosi się to do kultury Celtów, których kapłani w dniu wiosennego zrównania dnia z nocą obdarowywali ubogich żywnością. 

W Wielki Piątek odprawiane są nabożeństwa pasyjne. Dawniej wierzono, że jajko ugotowane w tym dniu, a zjedzone na śniadanie w Wielką Niedzielę przyniesie szczęście domownikom. Przechowywane przez sto lat miało się zmienić w ogromny diament. 

Co do dawnych wierzeń to w Stanach Zjednoczonych uważano, że w Wielki Piątek można sadzić warzywa, ponieważ jest dniem pomyślnym dla ogrodników. Niedzielna Msza św. odprawiana jest o dziesiątej rano i uczestniczy w niej bardzo wielu wiernych. 

Innym zwyczajem popularnym zwłaszcza wśród dzieci jest poszukiwanie skarbów. Jajka ugotowane na twardo lub czekoladowe w kolorowych papierkach ukrywa się w domu lub w ogrodzie. Tradycją jest też, że w poświąteczny poniedziałek odbywają się zawody w toczeniu jajek z łagodnego pagórka tak, aby do podnóża dotarły bez uszkodzenia. Najsłynniejsze ma miejsce na trawniku przed Białym Domem i mają tam prawo wstępu dzieci w towarzystwie osoby dorosłej.

We Francji Wielkanoc uważa się za „święto odnowy”. Jeszcze do niedawna tradycja wymagała, aby w tym dniu wyjąć z szaf słomkowe kapelusze, parasolki i kolorowe suknie. Była okazją do ofiarowania sobie nowych strojów. Nawet, jeśli kupiono je kilka tygodni wcześniej musiały czekać w szafie na poranek Wielkanocny. 

Niestety nie zawsze w Wielkanoc była odpowiednia pogoda na te stroje, dlatego też z tym też krajem wiąże się przysłowie: „Boże Narodzenie na balkonie, Wielkanoc przy kominku”. 

Kolejna nowość dla nas to obchodzenie Świąt Wielkiej Nocy na Bałkanach. Tutaj malowanie pisanek rozpoczyna się w Wielki Czwartek. Przypisywana jest im magiczna moc. Mówi się, że przechowywane przez cały rok mają strzec od nieszczęść. Zakopane chronią winnice przed gradem, na pola sprowadzają urodzaj, a w pasiekach strzegą pszczoły od śmierci. Uważa się też, że jeśli ktoś przemyje oczy wodą, w której moczyły się pisanki będzie się cieszył dobrym wzrokiem.

Katoliccy Serbowie rozpoczynają Wielkanoc od pojawienia się na polnych drogach jeźdźców w czarnych płaszczach i kapeluszach z kościelnymi chorągwiami w ręku. Okrążają pola, łąki i lasy. Tradycja nakazuje tak postąpić, aby zapewnić urodzaj.

Również Wenezuela, która jest bardzo religijnym krajem ma swoją tradycję. Popularnym zwyczajem jest, że ludzie przebierała się w strój Chrystusa z Nazaretu i noszą go przez cały Wielki Tydzień lub tylko w Wielki Czwartek. Robi się to w jakiejś intencji. W Wielkanocną Niedzielę zawsze idzie się całą rodziną do kościoła. 

I tak przedstawiają się obrzędy świąteczne i przedświąteczne w kilku krajach. Teraz chciałabym dla odmiany pokazać nieco z innej strony jeszcze kilka innych kolejnych. A ta strona będzie kulinarną: co można znaleźć na stołach w czasie świątecznego śniadania?

U mieszkańców Skandynawii, którzy znani są z upodobania do ryb i owoców morza śniadanie wygląda całkiem inaczej niż u nas. Głównymi daniami są ryby, a dokładnie: łosoś w soli, marynowany śledź i omlet z krewetkami. Podawany jest pasztet- pasta z wątrobianki przyprawiana mnóstwem przypraw: pistacjami, natką pietruszki i pieprzem, a do tego dolewane: sherry i śmietana. Na stole leżą też bułeczki z francuskiego ciasta: słodkie z owocami lub wytrawne. Do wyboru.

W Austrii natomiast na świątecznym stole można znaleźć naleśniki ze słodkim nadzieniem serowym, które do smaku są przyprawione wanilią i skórką cytrynową. Do tego podawana jest sałatka z wędliny i warzyw z drobnymi ciasteczkami anyżowymi, bułeczki drożdżowe, jak też delikatna legumina ryżowa z sosem truskawkowym. Po wszystkim podawany jest świąteczny deser składający się z kremu serowego i powidła śliwkowego przyprawiony rumem, pomarańczą oraz posiekanymi migdałami.

Problem z potrawami na świąteczny stół mają nasi zachodni sąsiedzi. Uważają, że jedzenie powinno być tradycyjne, ale zarazem zdrowe. W czasie śniadania na stole w Niemczech można dostrzec: jajka z kawiorem, chleb orzechowy, muesli z owocami, tradycyjną babkę drożdżową z rodzynkami i innymi bakaliami oraz biały ser z ziołami w kształcie jajeczek.

Tak właśnie wyglądają Święta Wielkiej Nocy w innych krajach i na innych kontynentach. Pomimo, że obrzędy są różne i czasami dla nas bardzo dziwne, a nawet niezrozumiałe oraz zaskakujące to wszystkie łączy jedno. We wszystkich przeżywa się je w gronie rodzinnym więcej myśląc o bliźnich i Bogu, który za nas umarł na Krzyżu.

Anna Hudyka