Wydarzenia w Polsce z udziałem Polonii i Polaków z zagranicy w 2019 roku

Każdego roku Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” (SWP) oraz inne instytucje w kraju przygotowują szereg inicjatyw dla Polonii i Polaków z zagranicy. Najwięcej z nich odbywa się w okresie letnim, kiedy Polonia licznie odwiedza Polskę, a dzieci i młodzież z półkuli północnej mają szkolne wakacje.  Polonia australijska z roku na rok coraz aktywniej udziela się w tych przedsięwzięciach, jest widoczna i uczestniczy w spotkaniach z Polonią innych krajów oraz różnych wydarzeniach w Polsce. Poniżej przedstawiam inicjatywy z różnych dziedzin życia polonijnego, cykliczne oraz okolicznościowe, które miały miejsce między czerwcem a wrześniem br.

EDUKACJA I OŚWIATA

VII. Światowy Zjazd Nauczycieli Polonijnych (organizator SWP) – odbył się w Toruniu w dniach 13-16 czerwca. Uroczysta inauguracja miała miejsce w staromiejskim ratuszu. Wzięli w nim udział przybyli na Zjazd nauczyciele szkół polskich i polonijnych oraz doradcy Lokalnych Ośrodków Metodycznych z 28 krajów, pięciu kontynentów oraz grono zaproszonych gości z rządu, parlamentu, SWP i Instytutu Pamięci Narodowej. Tematami zjazdu były „Rodzina, Szkoła i Kościół jako trzy filary polskości poza jej granicami”. Z Australii w Zjeździe uczestniczyły: Elżbieta Cesarska i Joanna Fenik z Sydney, Bożena Iwanowska z Melbourne i Małgorzata Wray z Perth.

Warsztaty nauczycieli polonijnych pod hasłem “Różni uczniowie – różne potrzeby edukacyjne. Jak efektywnie pracować z dziećmi w szkole polskiej za granicą”, zorganizowane przez Stowarzyszenie Oświaty i Kultury Polskiej i Kongres Oświaty Polonijnej (KOP), odbywały siȩ w Krakowie w dniach 5-8 lipca w Domu Polonii.  Szkolenie poprowadziły Agnieszka Rabiej i Joanna Machowska z z Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie Uniwersytetu Jagiellońskiego, a wykład inauguracyjny wygłosił profesor Władysław Miodunka. Australiȩ reprezentowała Elżbieta Cesarska, przewodnicząca Komisji Oświatowej Polonii Australijskiej.

NAUKA

Światowe Forum Nauki poza Granicami Kraju (organizatorzy – Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” i Rada Polonii Świata)– odbywało się w Domu Polonii w Pułtusku w dniach 11-14 września. Z Australii udział wzięli: znana w kręgach polonijnych pisarka i dziennikarka z Melbourne dr Bogumiła Żongołłowicz oraz wiceprezes RNPA, prof. Marian Radny. Dr B. Żongołłowicz wygłosiła referat pt. „Wkład Polaków w kulturę artystyczną Australii” w sekcji Nauki i Kultury. Prof. M. Radny, który poza RNPA również reprezentował Radȩ Polonii Świata i był jednym z koordynatorów Forum z jej ramienia, wygłosił referat „Nie tylko Grafen” w Sekcji Nauk Ścisłych i Technicznych, prowadził też jedną z sesji naukowych oraz sesję podsumowującą Forum.

FOLKLOR

XVIII. Światowy Festiwal Polonijnych Zespołów Folklorystycznych (organizator – SWP) w dniach 18-25 lipca w Rzeszowie. Festiwal odbywa się co trzy lata. W tym roku był szczególnie uroczysty z okazji półwiecza istnienia. Do Rzeszowa przybyły 33 zespoły z 12 krajów świata z 5 kontynentów, łącznie ponad 1100 osób, aby uczcić ten jubileusz oraz zaprezentować przed mieszkańcami Rzeszowa i Podkarpacia swoje wokalne i taneczne umiejętności. Poloniȩ australijską reprezentowały zespoły „Syrenka” i „Lajkonik” z Sydney. Obecna była również prezes RNPA Małgorzata Kwiatkowska, zaproszona przez dyrektora Festiwalu i prezydenta Rzeszowa Tadeusza Ferenca. Oprócz głównych koncertów w mieście, zespoły występowały w wielu podkarpackich miejscowościach. Festiwal jest świętem polskiego folkloru, w którym bierze udział całe województwo. Tradycyjnie rozpoczyna się barwnym korowodem tanecznym ulicami miasta. Warto wspomnieć, że każdego lata w Rzeszowie odbywają się warsztaty kształcące polonijnych choreografów, jest więc okazja do podniesienia swoich kwalifikacji.

SPORT

XXV. Światowy Polonijny Sejmik Olimpijski (organizator – Polski Komitet Olimpijski, PKOl) odbył się w dniach20-26 lipca w Gdyni. Ten jubileuszowy Sejmik (z 50-letnią tradycją) był częścią obchodów 100-lecia PKOl. Wzięło w nim udział ok. 120 osób z 21 państw.  Australię reprezentowało 8 działaczy polonijnych z Sydney: Adam Biziuk, Gerard Chrabowski, Darusz Chrabowski, Lidia Dobrowolska-Nowak, Stanisława i Andrzej Dobrowolscy, Magdalena i Jerzy Maciejakowie oraz Małgorzata Kwiatkowska reprezentująca Radę Polonii Świata podczas Gali kończącej Sejmik. 

Podczas obrad omawiana była działalność organizacji polonijnych w obszarze sportu i kultury fizycznej, w tym szczególnie młodzieży i wymiany doświadczeń w zakresie form i metod promowania Polski poprzez sport i ruch olimpijski. Oprócz tego uczestnicy spotkali się z polskimi olimpijczykami, brali udział w polonijnych mistrzostwach żeglarskich, w meczu siatkówki plażowej i mieli okazję zwiedzić ciekawe turystycznie miejsca. Sejmik organizowany jest regularnie co dwa lata i bezpośrednio poprzedza Światowe Letnie Igrzyska Polonijne.

XIX Światowe Letnie Igrzyska Polonijne (organizator – SWP wraz z polskimi samorządami) odbyły siȩ również w Gdyni w dniach 27 lipca – 3 sierpnia. Jest to najważniejsza i największa cykliczna impreza sportowa skierowana do Polonii i Polaków mieszkających poza granicami kraju – ponad 1000 uczestników z całego świata, kilka generacji wiekowych, wiele dyscyplin sportowych, licznie zdobywane medale i imprezy towarzyszące.

W tym roku reprezentacja z Australii została zauważona już podczas ceremonii otwarcia, kiedy maszerowała ubrana w stroje sportowe w barwach australijskich, niosąc nad głowami duże nadmuchane kangury. W tej uroczystości uczestniczyła również obecna konsul generalna RP w Sydney dr Monika Kończyk, rodowita mieszkanka Gdyni. Poloniȩ australijską reprezentowali: Joanna, Julia, Jakub i Kacper Fenikowie, Robert i Hanna Filipińscy, Stanisława i Andrzej Dobrowolscy – wszyscy z Sydney, Paweł Gospodarczyk z Melbourne oraz Dorota i Wiesław Kalbarczykowie, Paula Menezes, Gerard Malan, Elżbieta i Andrzej Stęszewscy i Roman Beliniak – z Perth. Obecna była również, oficjalnie zaproszona przez organizatorów, Małgorzata Kwiatkowska, reprezentująca RNPA oraz RPŚ. Światowe Letnie Polonijne Igrzyska odbywają się co dwa lata na przemian z zimowymi. Najbliższe będą miały miejsce w Krynicy Górskiej w lutym 2020 roku.

MEDIA POLONIJNE

Światowe Forum Mediów Polonijnych (organizator – SWP) miało miejsce w Krakowie w dniach 26 – 29 września. Odbywało się pod hasłem „Łączy nas Polska”. Podkreślano na nim rolę mediów polonijnych w krzewieniu tożsamości Polaków mieszkających poza granicami kraju. To one integrują Polaków rozsianych po całym świecie, dbają o naszą polskość, bogactwo języka i dumę narodową, przypominają tradycje i historię. Tam również byli reprezentanci Polonii australijskiej – Bogumiła Filip (Sydney) i Paweł Gospodarczyk (Melbourne).

WYDARZENIA RÓŻNE

III. Polonijny Festiwal Polskiej Piosenki (organizator – Opolski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”) odbywał się w Opolu w dniach 1-5 lipca. W tym roku na festiwalu, na którym królowała spontaniczność i radość, gościło 90 osób z całego świata. Jest to młoda inicjatywa, ważna dla życia kulturalnego młodzieży polonijnej, aktywnie promowana, zwłaszcza w polonijnych środowiskach europejskich. W ubiegłym roku Australię reprezentował utalentowany polonijny aktor Michał Macioch.

Gala X. edycji konkursu „Być Polakiem” (organizator – Fundacja „Świat na Tak”). Pomysłodawcą jest poseł Joanna Fabisiak. Corocznie ta uroczystość odbywa się na Zamku Królewskim w Warszawie. W tym roku był to dzień 28 czerwca. Na jubileuszowy konkurs wpłynęło 1050 prac plastycznych i literackich z 35 krajów. Temat tegorocznego konkursu „Co to znaczy być Polakiem, gdy się żyje poza granicami Polski” był bardzo bliski wielu uczestnikom konkursu urodzonym poza Polską. Wybrane prace laureatów były przedstawiane, czytane lub pokazywane (filmy). Najlepsi, w ramach nagrody, mieli zrefundowane koszty podróży i zorganizowaną wycieczkę po Polsce.  Polonię australijską reprezentowały na Gali: Małgorzata Kwiatkowska i Elżbieta Cesarska. Zachęcamy do wzięcia udziału w kolejnej XI. edycji, której temat i warunki będę podane w najbliższym czasie.

Forum Gospodarcze Świata (organizator – Biuro PEGAZ oraz Urząd Miasta Tarnowa) w dniach 26-27 sierpnia w Tarnowie, na którym Australię reprezentowały Anna Niedźwiadek (Perth), Bogumiła Filip oraz Barbara Koryzna (Sydney). Forum jest wydarzeniem poświęconym Polonii, szczególnie w zakresie współpracy gospodarczej, kooperacji i promocji polskich i polonijnych przedsięwzięć gospodarczych, inwestycyjnych, turystycznych, naukowych i kulturalnych. Jest doskonałym miejscem dla polonijnych biznesów w Australii, które chcą rozpocząć lub poszerzyć swoją działalność w Polsce, aby mogły zaprezentować swoją ofertę. Również izby gospodarcze działające w Australii mogą skorzystać na nawiązaniu kontaktów z całego świata. Kolejne V. Forum Gospodarcze Polonii Świata, odbędzie się 24-25 sierpnia 2020 r. pod hasłem „Biznes na wysokich obcasach”.

Jubileusz 450-lecia Unii Lubelskiej – uroczyście obchodzony w Lublinie w dniach 30 czerwca – 1 lipca z udziałem polskich i ościennych władz państwowych i parlamentarnych.  

Na zaproszenie prezesa lubelskiego Oddziału SWP Dariusza Śladeckiego i prezydenta miasta Krzysztofa Żuka przebywali w mieście jubileuszu prezesi 30 organizacji polonijnych z 5 kontynentów. Australię reprezentowali prezes i wiceprezes RNPA Małgorzata Kwiatkowska i Marian Radny.

Główne obchody państwowe miały miejsce w Centrum Spotkania Kultur, gdzie odbyła się międzynarodowa debata parlamentarzystów poświęcona dziedzictwu Unii Lubelskiej. Na Zamku Lubelskim z udziałem gości, w tym Polonii, miała miejsce uroczysta sesja Rady Miasta. W siedzibie Trybunału Koronnego, prezydent Lublina dr Krzysztof Żuk spotkał się z Polonią, gdzie wręczył Medale Unii Lubelskiej przedstawicielom zaproszonych organizacji polonijnych.

XLI Stała Konferencja Muzeuw, Archowów i Bibliotek Polskich za Zachodzie (MAB) odbyła się w dniach 14-18 września 2019 r. w Lublinie pt. „100-lecie niepodległości Polski z perspektywy zbiorów i działalności instytucji zrzeszonych w MAB”. Organizatorami byli: Archiwum Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii, Ośrodek Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II w Rzymie, Polski Instytut Naukowy w Kanadzie i Biblioteka im. Wandy Stachiewicz, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Instytut Pamięci Narodowej – KŚZPNP. Sesję zorganizowano dzięki dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z funduszu Ochrona Dziedzictwa Kulturowego za Granicą 2019. Polonię australijską reprezentowali dr Zdzisław A. Derwiński i Maria Picyk (Muzeum i Archiwum Polonii Australijskiej).

Lato z Polską

Na końcu pragnę wspomnieć o jeszcze jednej inicjatywie pod nazwą „Lato z Polską”.  Jest to popularny program stworzony przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” dla dzieci i młodzieży ze środowisk poza granicami Polski. Dla australijskiej młodzieży „Lato z Polską” ma miejsce w grudniu. Już czwarty rok z rzędu grupa polonijnej młodzieży szkolnej jedzie na dwutygodniowe jȩzykowo-krajoznawcze kolonie do Polski, pod kierownictwem Elżbiety Cesarskiej, przewodniczącej Komisji Oświatowej Polonii Australijskiej.

Informacje o wydarzeniach organizowanych dla Polonii i z udziałem osób zamieszkałych poza granicami Polski można znaleźć na witrynie i Facebooku Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, które również zachęca, aby dzielić się wydarzeniami w kraju swego zamieszkania z Polonią na całym świecie za pośrednictwem ich portalu.

Małgorzata Kwiatkowska
Prezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej (RNPA)