Australia i Polonia, Edukacja, Kultura, Nauka, Nauka Polskiego, Promujemy

„Dwujęzyczność w wielokulturowej Australii” – inspirujące warsztaty w Marayong

Uczestnicy konferencji „Dwujęzyczność w wielokulturowej Australii” w Marayong (fot. Zarząd KOPA)

W dniach 3–4 października 2025 r. w Marayong (Sydney) odbyła się dwudniowa konferencja pod hasłem „Dwujęzyczność w wielokulturowej Australii”, zorganizowana przez Polską Macierz Szkolną w Nowej Południowej Walii. Główną koordynatorką wydarzenia była pani Elżbieta Cesarski prezes Komisji Oświatowej Polonii Australijskiej, sekretarz Polskiej Macierzy Szkolnej NPW. Celem konferencji było wzmocnienie kompetencji pedagogicznych w pracy z dziećmi wychowującymi się w środowisku dwujęzycznym i wielokulturowym.

Konferencja została zrealizowana dzięki wsparciu finansowemu Instytutu Rozwoju Języka Polskiego w ramach projektu, którego operatorem było Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.

Pierwszym etapem konferencji były indywidualne konsultacje z panią Lucyną Bzowską – trenerką Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów i Animatorów KLANZA oraz Fundacji EduSEN – z których w piątek, 3 października, skorzystali zainteresowani nauczyciele.

Sobota pełna inspiracji

Główna część konferencji odbyła się następnego dnia, w sobotę 4 października. Dzięki zaangażowaniu siostry Agnieszki Misiak wydarzenie odbyło się w Sali Jana Pawła II przy Ośrodku Duszpasterstwa Polskiego w Marayong, która zapewniła przyjazną przestrzeń do zajęć warsztatowych.

To wyjątkowe wydarzenie licznie zgromadziło nauczycieli szkół sobotnich, instruktorów harcerskich, przedstawicieli zespołów tanecznych (Lajkonik, Syrenka, Kujawy) oraz rodziców, którzy z zaangażowaniem wspierają rozwój języka i tożsamości kulturowej dzieci i młodzieży polskiego pochodzenia w Australii.

Wysoka frekwencja pozytywnie zaskoczyła organizatorów z kilku powodów:  był to długi weekend i środek ferii wiosennych. Poza tym piękna pogoda z bezchmurnym niebem i kwitnące drzewa owocowe mijane w drodze na konferencję  wręcz kusiły, aby spędzić ten dzień na łonie natury, a nie w czterech ścianach i w dodatku aktywnie. Jak się jednak później okazało, pani Lucyna Bzowska stworzyła tak wspaniałą atmosferę, że nikt nie odczuwał trudu zdobywania wiedzy – dla wielu była to wręcz edukacyjna uczta.

Od wczesnych godzin porannych uczestnicy rejestrowali się przy kawie, herbacie i przekąskach, aby o godz. 9:30, podczas oficjalnej inauguracji, zostać serdecznie powitani przez organizatorkę konferencji, panią Elżbietę Cesarski oraz panią Marysię Nowak OAM – przewodniczącą Macierzy Szkolnej w NPW.

  • (fot. Zarząd KOPA)

Goście honorowi

Sobotnie spotkanie uświetnili znamienici goście honorowi, aktywnie wspierający polskie szkolnictwo i życie społeczne Polonii w Australii. Pan Piotr Rakowski, Konsul Generalny RP w Sydney, w swoim przemówieniu podkreślił kluczową rolę edukacji i języka w budowaniu tożsamości narodowej kolejnych pokoleń Polonii. Zwrócił uwagę na znaczenie wspólnotowego wysiłku w pielęgnowaniu języka polskiego w środowiskach emigracyjnych i wyraził uznanie dla pracy nauczycieli oraz edukatorów działających na rzecz młodego pokolenia.

Wśród gości honorowych obecni byli również:
– pani Małgorzata Kwiatkowska – prezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej,
– pani Bożena Iwanowski OAM – prezes POLCARE, prezes Referatu Szkolnego VIC, wiceprezes KOPA,
– pani Małgorzata Wray – dyrektor Polskiej Szkoły w Australii Zachodniej, członek PrezydiumRNPA, skarbnik KOPA,
– ks. Artur Botur – rektor Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Marayong, wiceprowincjał Księży Chrystusowców w Australii i Nowej Zelandii.

Ich obecność dodała wydarzeniu rangi i podkreśliła wagę poruszanej tematyki w kontekście polonijnej edukacji.

Program pełen ruchu, muzyki i aktywnego uczenia

Wszystkie warsztaty poprowadziła pani Lucyna Bzowska – pedagog o bogatym doświadczeniu, ekspertka w dziedzinie edukacji wczesnoszkolnej, znana z autorskich metod łączących zabawę z nauką. Podzieliła się sprawdzonymi narzędziami i metodami, które z powodzeniem sprawdzają się zarówno w  szkole, jak i w pracy pozalekcyjnej.

Część uczestników znała już warsztaty pani Lucyny z wcześniejszego spotkania w Melbourne i spodziewała się ich powtórki. Nic bardziej mylnego! Jak głosił Heraklit z Efezu – „panta rhei” (wszystko płynie) – i pani Lucyna również „nie wchodzi dwa razy do tej samej rzeki”. Pomimo podobnej tematyki, zajęcia były przeprowadzone w zupełnie nowy sposób.

Pierwszy warsztat – „Uczę się bawiąc w szkole polonijnej” – wprowadził uczestników w świat zabaw językowych. Poznali oni techniki aktywizujące, takie jak rytmizacja tekstu, zabawy sylabowe, praca z rekwizytami oraz elementy muzyczno-ruchowe. Wszystkie metody opierały się na Autorskim Programie Nauczania Dzieci Polonijnych SEN, który cieszy się rosnącym uznaniem wśród nauczycieli szkół sobotnich.

Wiele ćwiczeń nawiązywało do popularnej i skutecznej w nauce czytania Metody Krakowskiej (Symultaniczno-Sekwencyjna Nauka Czytania), stworzonej przez prof. Jagodę Cieszyńską.

Kolejny blok – „Sekrety atrakcyjnej szkoły” – skupił się na rozwijaniu kompetencji językowych uczniów w środowisku dwujęzycznym. Pani Lucyna zaprezentowała m.in. metody aktywnego słuchania, zabawy gramatyczne i pracę z tekstem – narzędzia, które można zastosować zarówno w klasie, jak i poza nią.

Po przerwie obiadowej uczestnicy mieli okazję doświadczyć, jak muzyka i rytm wspomagają naukę języka. Warsztat „Muzyka mowy” udowodnił, że piosenka i ruch nie tylko wspierają proces nauczania, ale także budują zaangażowanie i radość z nauki.

Zwieńczeniem dnia były pełne energii i radości warsztaty taneczne „Folkowa zabawa”, podczas których uczestnicy poznali uproszczone kroki poloneza, trojaka, kujawiaka czy polki. Była to nie tylko lekcja tańca, ale również integracja i żywa lekcja polskiej tradycji.

Wszystkie działania nawiązywały do programu SEN, który skutecznie łączy elementy zabawy, ruchu, rytmu i kultury w procesie nauki języka.

Dlaczego taniec?

Pewnie wielu zastanawiało się, dlaczego w programie tak wiele miejsca poświęcono tańcom. Odpowiedź na to pytanie dał już w XVII wieku angielski filozof i pedagog John Locke (1632–1704):

„…nic nie daje dzieciom tyle stosownej pewności siebie i umiejętności zachowania się, i nic ich tak nie pobudza do obcowania z ludźmi, jak taniec. Przeto sądzę, że należałoby uczyć je tańczyć tak wcześnie, jak są w stanie tego się nauczyć.”

Taniec to nie tylko ruch i forma artystycznej ekspresji. To również element wychowania: społeczno-moralnego, intelektualnego, estetycznego i fizycznego.
W kontekście edukacyjnym warto podkreślić m.in. takie korzyści tańca, jak:
—  wspomaganie pamięci i funkcji poznawczych,
— redukcja stresu,
—  poprawa koordynacji ruchowej,
— synchronizacja aktywności różnych obszarów mózgu.

Serdeczne podziękowania

Nie sposób pominąć osób, które wsparły organizację wydarzenia od strony logistycznej i kulinarnej. Szczególne podziękowania należą się pani Zosi, pani Helenie, drugiej pani Zosi oraz panom: Wiktorowi i Hieronimowi z przykościelnej rady parafialnej, którzy przygotowali stoły na konferencję oraz smaczny obiad i domowe ciasta, tworząc ciepłą, rodzinną atmosferę.

Wyrazy wdzięczności kierowane są również do pani Joanny Fenik, która zadbała o poczęstunek do porannej kawy i herbaty oraz przekąski serwowane w ciągu dnia.

Organizatorzy dziękują każdemu, kto dołożył starań i poświęcił swój czas, aby konferencja stała się sukcesem.

 Wspólna droga ku przyszłości

Konferencja była nie tylko okazją do zdobycia wiedzy i praktycznych umiejętności, ale również przestrzenią do wymiany doświadczeń, nawiązywania kontaktów i wspólnego budowania przyszłości edukacji polonijnej w Australii.

Wysoki poziom merytoryczny, inspirujące prowadzenie oraz entuzjazm uczestników potwierdziły, że podobne inicjatywy są nie tylko potrzebne, ale wręcz niezbędne dla podtrzymywania i rozwijania języka oraz kultury polskiej wśród młodego pokolenia Australijczyków polskiego pochodzenia.

Wydarzenie pokazało, że dwujęzyczność to nie tylko nauka języka, ale także droga do budowania tożsamości, więzi międzypokoleniowych i kulturowej wspólnoty. Dzięki zaangażowaniu takich osób jak trenerka pani Lucyna Bzowska oraz organizatorka pani Elżbieta Cesarski, nauczanie języka polskiego w Australii zyskuje nową energię i kierunek.

Opracowanie:
Anna Kryj
Wiceprzewodnicząca Polskiej Macierzy Szkolnej w NPW i członek zarządu Komisji Oświatowej Polonii Australijskiej