“Niech nas widzą! Wizerunek, strój, ciało” – najnowsza wystawa czasowa w Zamku Królewskim w Warszawie.

Wystawa “Niech nas widzą!” prezentuje historię ubioru od dawnych strojów po współczesne kreacje haute couture od projektantów takich jak Yves Saint Laurent, Coco Chanel i Thierry Mugler. Ukazuje modę jako społeczną grę, w której narzędziem jest siła perswazji, a stawką – prestiż, atrakcyjność i władza. Prowokuje przy tym do zadania sobie pytania: czy gram w tę grę świadomie, czy tylko odgrywam narzuconą mi rolę?

Obrazy Marcella Bacciarellego i Bartłomieja Strobla obok porcelanowych figurek, ceremonialnych mieczy, pasów kontuszowych, strojów haute couture Yves’a Saint Laurenta i tęczowych kostiumów Thierry’ego Muglera – najnowsza wystawa w Zamku Królewskim w Warszawie przypomina, że historia ubioru to historia kultury i dzieje tego, jak chcemy być widziani. Na ekspozycji zgromadzono około 250 różnorodnych obiektów z różnych epok – od XVI stulecia po współczesność. Są wśród nich cenne dzieła wypożyczone z muzeów krajowych i zagranicznych, w tym paryskiego Luwru, Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu czy Galerii Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie, a także ze zbiorów prywatnych. 

Celem podstawowym wystawy jest rozszyfrowanie znaczeń zawartych w dziełach sztuki znajdujących się w zamkowych wnętrzach. Rozszerzenie perspektywy czasowej od XVI wieku aż po współczesność w nieszablonowy sposób pozwoli zwrócić uwagę na procesualność zmian w obrębie kultury europejskiej oraz wskaże metamorfozy i transgresje wybranych na wystawę motywów ikonograficznych – mówi Monika Przypkowska, kuratorka wystawy.

W tej narracji sztuka, rzemiosło i moda stają się równorzędnymi głosami — nie ilustracją jednej historii, lecz wspólną opowieścią o tym, kim jesteśmy, jak chcemy być postrzegani, co ukrywamy, co odsłaniamy.

Wśród dzieł prezentowanych na ekspozycji bezcenne dla historii polskiej artefakty, takie jak otwierający wystawę płaszcz koronacyjny Stanisława Augusta (1764) czy zbroja młodzieńcza Zygmunta Augusta (1533), sąsiadują z arcydziełami dawnych mistrzów, np. Antoona van Dycka, Louisa-Michela van Loo czy Alexandre’a-Francois Desportes’a.

Wystawa Niech nas widzą! Wizerunek, strój, ciało pokazuje też, w jaki sposób poszczególne motywy powracają po stuleciach, uzbrojone w nowe, często biegunowo odmienne znaczenia. Jednym z nich jest choćby gorset – dawne narzędzie patriarchalnego ucisku, dziś symbol kobiecej siły.

Znaczącą reprezentację znajdują także dzieła zarówno uznanych twórczyń i twórców sztuki polskiej XIX i XX wieku, jak i działających w Polsce przedstawicieli współczesnego młodego pokolenia. Wystawa w Zamku jest wyjątkową okazją do zobaczenia w jednej przestrzeni prac takich artystek i artystów jak Zofia Kulik, Natalia LL (Natalia Lach-Lachowicz), Karol Radziszewski, Magdalena Abakanowicz, Edward Dwurnik, Agata Agatowska, Ewa Juszkiewicz, Teresa Pągowska czy Agnieszka Rożnowska.

Wystawa trwa od 10 października 2025 do 8 lutego 2026 w Zamku Królewskim w Warszawie.

Opracowała Jolanta Wolska, OAM, JP