Odsłonięcie tablicy upamiętniającej patrona
 Domu Polonii w Poznaniu

W roku 2020, z inicjatywy dr Izabeli Wyszowskiej, Dom Polonii w Poznaniu obrał Pawła Edmunda Strzeleckiego na swojego patrona, oficjalnie przyjmując jego imię podczas uroczystości upamiętniających 150. rocznicę śmierci podróżnika w roku 2023.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uczcił tę wyjątkową rocznicę, ustanawiając rok 2023 Rokiem Pawła Edmunda Strzeleckiego. Kontynuacją obchodów stały się Dni Strzeleckiego, zainicjowane przez dr Izabelę Wyszowską w marcu 2024 roku. Termin ten nawiązuje do daty zdobycia i nazwania góry Mt. Kościuszko — 12 marca 1840 roku.

Z okazji jubileuszu 35-lecia Wielkopolskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, 25 marca 2025 roku na fasadzie Domu Polonii przy Starym Rynku w Poznaniu odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Pawłowi Edmundowi Strzeleckiemu.

Tablica ta odbiega od tradycyjnego wzorca — zamiast klasycznego profilu zasłużonego rodaka, przyjęła formę odzwierciedlającą osobowość podróżnika, którego śladami Polacy mogą podążać na każdym kontynencie. W ten sposób Paweł Edmund Strzelecki staje się symbolem Polonii na całym świecie.

Na tablicy przedstawiono sylwetkę Strzeleckiego oraz mapę świata z zaznaczoną trasą jego niemal dziesięcioletniej podróży. Pierwsza tego typu tablica, ukazująca Góry Śnieżne oraz wizerunek Strzeleckiego zmierzającego ku szczytowi Mt. Kościuszko, została odsłonięta w 2023 roku na Wzgórzu św. Wojciecha w Poznaniu, gdzie — na poznańskiej Skałce — spoczywają jego doczesne szczątki.

Informacje na obu tablicach, dostępne w językach polskim i angielskim, przyciągają uwagę licznych turystów z całego świata. Fundatorem tablic jest pan Janusz Tomaszkiewicz, prezes firmy Envirotech — wielkopolski filantrop oraz pasjonat życia i dokonań Pawła Edmunda Strzeleckiego.

Rodem Wielkopolanin, sercem Polak, a dokonaniami obywatel świata”
— dr Izabela Wyszowska, prezes Wielkopolskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”

W ceremonii odsłonięcia wzięło udział około 100 osób ze świata polityki, nauki, kultury i sztuki, a także przedstawiciele różnych organizacji. Wydarzeniu towarzyszyła debata okolicznościowa, zakończona koncertem fortepianowym z utworem Fryderyka Chopina.

Po odsłonięciu tablicy uczestnicy zapoznali się z wystawą pt. „Dom Polonii w Poznaniu – Patronowi Pawłowi Strzeleckiemu”, na której zaprezentowano m.in.: model statku, którym podróżował Strzelecki (dar Edwarda Dembińskiego),
 kopię mapy z 1845 roku autorstwa Strzeleckiego (dar Polish Hill River Church Museum z Adelajdy),
 miniaturę pomnika Strzeleckiego z Jindabyne w Australii (dar Jana Kulczyka).

„Paweł Edmund Strzelecki był największym podróżnikiem w naszej historii.
Pozostali nie dorównują skali jego osobowości i dziełu”
– Prof. Wiesław Olszewski, podróżnik i historyk.

Zakończenie uroczystości uświetniła prezentacja audiowizualna Zdzisława Leliwy (mt.kosciuszko.au) pt. „P.E. Strzelecki w pamięci Wielkopolan – od Roku Strzeleckiego do Dni Strzeleckiego”, ukazująca pomniki, tablice oraz miejsca związane z jego podróżami.

W imieniu Polish Hill River Church Museum Inc. kustosz muzeum, pan Ted Dudziński, wyraził wdzięczność dr Izabeli Wyszowskiej i inż. Januszowi Tomaszkiewiczowi za ich nieoceniony wkład w popularyzację dorobku Pawła Edmunda Strzeleckiego, wykraczającego w osiągnięciach daleko poza ramy typowych XIX-wiecznych ekspedycji naukowych.


Marysia Thiele
(w oparciu o reportaż dr Izabeli Wyszowskiej)