Sportowcy zapisali piękną kartę w dziejach walk o niepodległość naszego kraju, poczynając od I wojny światowej, gdy zasilili szeregi Legionów Polskich, wojnę polsko-bolszewicką, powstanie wielkopolskie, powstania śląskie, a na II wojnie światowej skończywszy.
Historia
Polski stabilizator
Historia XX wieku pokazuje jasno: największe potworności dotykały Europę wtedy, gdy na mapie nie było państwa zwanego Polską. „Z tą Polską zawsze są kłopoty” – śpiewał genialny Jacek Kaczmarski. Słynny poeta i bard starał się oddać sposób myślenia prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta z czasów konferencji w Jałcie, gdy przywódcy koalicji antyhitlerowskiej rozstrzygali o losach Europy i świata.
Alina Janowska (+2017) – wielka dama polskiej sceny i ekranu
Wojnę, powstanie i miłość – wszystko to Alina Janowska umiała przekuć w talent aktorski najwyższej próby. Wywodziła się z ziemian, ale z tych gospodarnych i zaradnych, a nie takich, którzy sprzedawali po kawałku majątek między jednym a drugim mazurem na zamkowych balach. Kiedy tacy ziemianie przenosili się do miast, stawali się inteligencją – zamożną, oczytaną, z aspiracjami artystycznymi.
Paweł Edmund Strzelecki – pierwszy opłynął ziemię i odkrył w Australii Górę Kościuszki
Jego imieniem nazwano ponad 30 miejsc geograficznych na świecie, gatunek eukaliptusa a nawet jedną z populacji australijskich koali. Był podróżnikiem i badaczem, zajmował się geologią i etnografią, ratował zagrożonych śmiercią głodową. Właśnie minęła 150. rocznica jego śmierci.
Stefan Szolc-Rogoziński – polski „Indiana Jones XIX wieku”
Jego wyprawa do Afryki urosła do rangi misji narodowej, w zbieranie finansów zaangażowali się Henryk Sienkiewicz i Bolesław Prus. Choć pozostawił po sobie cenną dokumentację i kilka odkryć geograficznych, pozostawał zapomniany. Przez dekady nie wiedziano nawet, gdzie został pochowany. Dzięki zaangażowaniu władz i instytucji kulturalnych Kalisza początkiem października jego prochy wróciły do Polski. 10 października br. w rodzinnym mieście Stefana Szolca-Rogozińskiego odbędzie się jego ponowny pochówek.
Rudolf Modrzejewski – człowiek, który stworzył najpiękniejsze mosty Ameryki
Nazywano go artystą betonu i stali. Choć miał słuch absolutny i od 10. roku życia akompaniował na fortepianie swojej matce, Helenie Modrzejewskiej, został wirtuozem techniki. Wybudował prawie 40 mostów, które w większości są używane do dziś. Urodzony w 1861 roku w Bochni, pierwsze lata życia spędził w Krakowie w garderobie swojej matki, Heleny Modrzejewskiej.
Jan Szczepanik – Edison z Galicji, który pokolorował fotografię i udźwiękowił film
Skonstruowanie kamizelki kuloodpornej i teletroskopu postawiły go w pierwszym szeregu najwybitniejszych wynalazców XX wieku. Pozostawił po sobie innowacje potwierdzone ponad setką patentów. Zwany „Edisonem z Galicji” Jan Szczepanik dzielił swoje życie między Tarnów i Wiedeń. Jan Szczepanik urodził się 13 czerwca 1872 roku w Rudnikach k. Mościsk na terenie obecnej Ukrainy.
Zamordowani za ludzką dobroć
Prawo w okupowanej przez Niemców Polsce nakazywało wydać każdego Żyda w ręce niemieckich władz. Łamanie tego prawa oznaczało wyrok śmierci na całą rodzinę Dziesiątego września 2023 roku polska rodzina, złożona z męża, żony i ich siedmiorga małych dzieci, zostaje ogłoszona błogosławioną. Są to Józef i Wiktoria Ulmowie, których wraz z ich wszystkimi dziećmi w marcu 1944 roku rozstrzelano na podwórku ich domu w polskiej wsi Markowa, leżącej dziś na pograniczu Polski i Ukrainy.
Aleksander Fredro – krytyczny entuzjasta dawnej Polski
W swoich komediach ośmieszał tych, którzy do zgody się nie garną, a siebie uważają za pępek świata. Z ustanowienia Sejmu rok 2023 jest rokiem Aleksandra Fredry – najwybitniejszego polskiego komediopisarza, a także żołnierza kampanii napoleońskich. Fredro urodził się w zubożałej rodzinie szlacheckiej w 1793 roku, w południowo-wschodnim rożku dzisiejszej Polski – ziemi przemyskiej, „z dawien dawna gniazdowej siedzibie rodziny Fredrów” – jak napisał po latach.
Życie, męczeństwo i chwała rodziny Ulmów
Minęło blisko osiemdziesiąt lat od tragicznej śmierci rodziny Ulmów z Podkarpacia. Opowieść o ich życiu to historia o zwykłych ludziach, którzy dokonali heroicznego wyboru i zginęli męczeńską śmiercią. To także opowieść o tajemnicy nieprawości ich oprawców, odzyskiwaniu zbiorowej pamięci o bohaterach, a także spychaniu w niepamięć karygodnych zbrodni – pisze Alina Petrowa-Wasilewicz.