Sto lat temu rząd II Rzeczpospolitej ustanowił złotego oficjalną walutą odrodzonej Polski. Historia złotówki jest jednak znacznie starsza. W pewnym sensie to nie tylko pieniądz, ale też odbicie burzliwych dziejów polskiej państwowości. Złoty polski ma długą tradycję sięgającą XV wieku, kiedy rozwijające się politycznie i gospodarczo Królestwo Polskie postanowiło usprawnić swój system monetarny.
Historia
Zbrodnia katyńska była ludobójstwem
Mimo że Rosja oficjalnie przyznała się do sprawstwa zbrodni katyńskiej, w rosyjskiej polityce historycznej prawda ta jest dziś praktycznie nieobecna. Nie mieści się bowiem w micie o wielkim zwycięstwie w wojnie, podobnie jak nie mieszczą się w nim zmowa Hitler-Stalin z 1939 r., masowe deportacje, zniewolenie republik bałtyckich czy kolosalna skala maruderstwa Armii Czerwonej w końcowej fazie II wojny światowej.
Anna Tomaszewicz-Dobrska – pierwsza lekarka na ziemiach polskich
Była 15. kobietą, która podjęła studia medyczne na uniwersytecie w Zurichu. Dzięki pracy w tureckim haremie zdobyła pozwolenie na pracę, bo rady lekarskie w Warszawie i Petersburgu nie zgodziły się przyjąć jej w poczet lekarzy. Przez wiele lat kierowała przytułkiem położniczym i wykształciła setki ginekologów i położników. 170 lat temu urodziła się Anna Tomaszewicz-Dobrska.
Blask Zmartwychwstania w polskiej sztuce
Pełne tajemniczej siły dzieło Ołtarz milczenia Jerzego Beresia z 1977 roku jest jednym z licznych przykładów fascynacji tego rzeźbiarza i performera średniowiecznymi nastawami ołtarzowymi. Tworząc swoje monumentalne, wykonane z surowego drewna, sznurów konopnych i zgrzebnego płótna kreacje, Bereś powoływał do życia rytualne obiekty przestrzenne, będące artystycznymi manifestacjami o charakterze głęboko symbolicznych ceremonii.
Jan Zamoyski (1542-1605): kanclerz, hetman, mąż stanu
19 marca minęła 482 rocznica urodzin tego wybitnego polityka, twórcy Zamościa i Akademii Zamoyskiej (1594), absolwenta i rektora uniwersytetu w Padwie (1563), gdzie na podstawie rozprawy De Senatu Romano uzyskał doktorat. Odegrał istotną rolę w wojnie z Moskwą w czasach króla Stefana Batorego. Ślub hetmana z bratanicą króla Gryzeldą wszedł do annałów historii polskiej.
Jak przez wieki polska emigracja swój kraj ocalała
Przez czas rozbiorów i niewoli to Polacy na emigracji nie tylko stanowiły intelektualne zaplecze kraju, ale też przechowały polskość dla odrodzonej polski i współczesnych pokoleń. Pisze o tym w swoim eseju prof. Andrzej Nowak. Co robić, kiedy przegrywamy walkę o nasz kraj? Emigracja jest jednym z wyjść, historycznie wypróbowanych przez Polaków.
Katyńska blizna
Wiosną 1940 roku Sowieci zgładzili bez wyroku sądowego kwiat polskiej inteligencji. Dziś rosyjskie władze chciałyby widzieć w tej zbrodni pospolite przestępstwo, które podlega przedawnieniu Znajomi ostatni raz widzieli go na stacji kolejowej w Bydgoszczy. Józef Dróbka kazał przekazać rodzinie, że ma się dobrze i do domu wróci tak szybko, jak to będzie możliwe.
Krakowskie Przedmieście – ukochana ulica Chopina
W pięknej, tłumaczonej na wiele języków książce Kazimierza Wierzyńskiego o Chopinie czytamy: „Jest w Warszawie ulica, którą Chopin mógł nazwać ulicą swojej młodości, nazywa się Krakowskie Przedmieście”. Rzeczywiście wszystkie warszawskie adresy rodziny Chopinów od 1810 do 1830 r. znajdowały się przy tej ulicy, będącej jednocześnie rodzajem promenady i sercem miasta.
Gorzkie Żale – polski fenomen na skalę Europy i świata
Gorzkie żale – nabożeństwo pasyjne wymyślone w Polsce w 1707 r. do dziś jest żywą formą modlitwy we wszystkich kościołach kraju. To polski fenomen pod wieloma względami. Dokładnie 13 marca minęło 317 lat, odkąd nabożeństwo o nazwie Gorzkie żale zostało odśpiewane w kościele po raz pierwszy.
Nie tylko Ulmowie
Zbrodnia na rodzinie Wiktorii i Józefa Ulmów z Markowej oraz na ukrywających się w ich gospodarstwie Żydach, dokonana w marcu 1944 r., stała się symbolem niemieckich represji na Polakach pomagających ludności żydowskiej w czasie II wojny światowej. Za swoją decyzję oni i ich dzieci zapłacili najwyższą cenę. Podobnych egzekucji Niemcy przeprowadzili w Generalnym Gubernatorstwie znacznie więcej.